- پایگاه خبری، تحلیلی میرملاس - https://www.mirmalas.com -

مجلس نمایندگان یا مجلس هیأت رییسه؟

[1]

با نزدیک شدن به برگزاری انتخابات مجلس نهم مجلس هشتم هم با طی چند ماه باقیمانده به جمع مجالس ادوار گذشته ملحق می شود ، ۸ مجلس و ۳۲ سال سابقه قانون گذاری در نظام جمهوری اسلامی ، مدت کمی نیست اینکه اوراق و صفحات مشروح مذاکرات ۳۲ ساله مجلس چندین هزار صفحه است ؟! و منتخبان ملت چند هزار روز ، و چندین میلیون نفر ساعت در کمیسیونها و صحن علنی مجلس ، در ابواب و ابعاد گوناگون ضروریات کشور و نظام در عرصه های داخلی و خارجی سخن گفته و قانون وضع کرده اند و نظارت اعمال نموده اند ؟! مقدار و تعدادش را نمی دانم اما فی الجمله می دانم که هم بسیار بسیار زیاد است و هم بسیار بسیار اهمیت دارد ، این حجم وسیع از این جهت که حاصل مجالس آزاد جمهوری اسلامی و پویاترین مجالس دنیاست از ارزشهای بسیار بالایی برخوردار است لذا جا دارد به عنوان سرمایه و منابع گرانبها در عرصه مردمسالاری دینی به انحاء مختلف مورد استفاده قرار گیرد و دانشگاه ها ، محافل تحلیل و بررسی مختلف در این خصوص دایر نمایند و حوزه های علمیه با امعان نظر فرصت های تحقیقی و پژوهشی فراوانی را در گستره اجتهاد و استفتاء در ضروریات اجتماعی و حاکمیتی برای نسل جدید حوزه های دینی در عصر جمهوری اسلامی فراهم آورند .به نظر می رسد عمیق ترین و دلسوزانه ترین نوع نگاه و بینش در خصوص دوره آتی مجلس شورای اسلامی و مجالس بعد از آن همین مطلب و نکته است که تاکنون متاسفانه آنگونه که باید مورد عنایت واقع نشده است .اگر رابطه حوزه و دانشگاه و مجلس آنگونه که مستحق توجه است شکل گیرد و آنهمه منابع و بسترهای « اندیشه قانونی شده » که به مثابه بهترین سرمایه تفکر قانونمند است . مجدداً جستار گشایی و باز پرداخت شود و نهایتاً در اختیار مجریان و افکار عمومی قرار گیرد ، هم مجریان و افکار عمومی را در شرایط بهتر استفاده و بهره مندی از این تجارب قرار می دهد و هم مجالس بعدی بویژه مجلس نهم با اعتناء به این فرصت ارزشمند به جایگاه مستحق خود نایل می شود . البته ساز و کار این موضوع هم در ساختار تشکیلات مجلس تحت عنوان « مرکز پژوهشها » طراحی شده است اما کارکرد این مرکز در دوره های مختلف بویژه دوره های اخیر از امعیت علمی لازم برخوردار بوده است که هم مورد قبول خود مجلس و نخبگان جامعه قرار گیرد و هم موجبات این ارتقاء را فراهم کند .و اما در این شرایط برای رسیدن مجلس نهم به چنین جایگاهی ذهن ما چه مولفه هایی را جستجو می کند ؟ طبعاً اولین مولفه ترکیب مناسب و کلیت مطلوب نمایندگان مجلس آینده است ، لکن این شروط لازم است و برای کفایت آنچه که این قلم در پی آن است شروط دیگری هم وجود دارد .شایسته است حوزه و دانشگاه و نخبگان و خبرگان کشور همه و همه جایگاه حقیقی مجلس شورای اسلامی را به مثابه یک گفتمان مسلط در سپهر فعالیت های قوه مقننه به درستی تحلیل و تبیین و ارائه کنند .آیا ورود تعریف نشده نمایندگان مجلس به عرصه های گوناگون اجرایی و از دست رفتن زمان و فرصت های لازم برای آمادگی و استعداد و پیگیری و استنتاج فرآیند خطیر بررسی طرح ها و لوایح و قانون گذاری مانع اولیه از دست رفتن جایگاه حقیقی قوه مقننه نیست ؟بگذریم از آنکه هرچه محیط این « دخالت تعریف نشده » گسترده تر شود استقلال سایر قوا ( نه فقط مجریه ) مخدوش می شود و قوت دولت در فرآیند اجرای قوانین کاهش می یابد و این دور تسلسل آن مقدار از زحمات قانونی مجلسیان را هم که در محل اقدام باید توسط دولت اجرا شود دچار نقصان می کند .شرط دیگر در کفایت این مطلب ، آن است که آیین نامه مجلس بخوبی مراعات گردد بویژه حدود انجام وظیفه رئیس و هیئت رئیسه باز تعریف شود و به درستی اجرا گردد در مجالس هشت گانه متاسفانه به طور واضح موارد فراوانی وجود دارد که نقش « وکلای غیر هیئت رئیسه » با تعبیر « بدنه مجلس » توصیف شده است آیا در حقیقت نقش روسای مجلس بدان حد و سطح است که سایر نمایندگان بدنه تلقی شوند ؟ در کجای قانون و بر اساس چه ضوابطی این تعریف برای هیئت رئیسه واقعیت یافته که جایگاه بالای آحاد نمایندگان در این حد فرو کاهد ؟!استعلای برخی از اعضای هیئت رئیسه در دوره های گذشته به نحوی بوده است که مجلس را به مثابه یک کل منسجم برای هیئت رئیسه دیده تا جایی که به انحاء مختلف حتی فعالیت های بیرون از مجلس نمایندگان را نافی این کل منسجم دانسته و به عنوان حق هیئت رئیسه اعمال نظر می کرده اند .در چنین حالتی آیا انتخاب رئیس آینده مجلس و اعضای هیئت رئیسه نباید در تعریف اقشار سیاسی عمومی به عنوان یک حق تلقی گردد و از همین مراحل مقدماتی انتخابات برای اجتناب از این غبن و ضرر و بجای انتخاب « نماینده بدنه ای » فکری شود .طبعاً مباحث مربوط به موضوع بسیار مهم حضور حداکثری مردم در صحنه سرنوشت ساز انتخابات مجلس نهم و ارائه شاخص های لازم برای انتخاب نمایندگان اصلح که از حساسیت بالایی بویژه در شرایط کنونی کشور و از منظر بین المللی برخوردار است بارها و بارها توسط بزرگان و نخبگان و نویسندگان و گویندگان و صاحب نظران بویژه از سوی رهبر حکیم انقلاب اسلامی مطرح شده و خواهد شد و هوشمندی و کیاست ملت بزرگ ایران اسلامی در این مرحله نیز همچون سایر عرصه ها و مراحل ظرفیت عظیمی برای نظام مقدس جمهوری اسلامی پدید خواهد آورد و اما آنچه که در وهله بعدی از اهمیت و حساسیت ویژه برخوردار است نگاه کارشناسی به ساختار و عملکرد مجالس گذشته است تا ضمن ارج گذاری به نقاط قوت ادوار پیشین با مشارکت و همفکری مجموعه کارشناسان و خبرگان کشور مجلس نهم از نظر ساختار و محتوا و عملکرد ترازی بالا از تحقق ظرفیت های پیش بینی شده در قانون اساسی مترقی جمهوری اسلامی ایران را به منصه ظهور برساند و جریان در راستای عمل به وظیفه رسانه ای خویش مخاطبان ارجمند را برای مشارکت در این بحث مهم و در راستای کمک ارتقاء شاخص های مختلف قوه مقننه فرا می خواند .