اراضی کشاورزی کوهدشت کمر به قتل بلوطها بستند

 قریب به ۱۰ سال است قتل عام درختان بلوط شمال کوهدشت به طرزی فجیع شدت گرفته و هر روز این دشت وسیع پر از جنگل، می رود تا به برهوتی لخت تر از دیروز تبدیل شود.

تا بوده تیزی تیغه تبر برخی گردشگران بود که به جان شاخه های خیس و سبز بلوط ها می افتاد و طولی نکشید اندیشه وسعت دادن به زمین های کشاورزی تیغه گاوآهن را به جان انبوه درختان بلوط انداخت و هرروز از جمعیت شان کم تر و کم تر شد.

کشاورزان شمال کوهدشت وقتی با بی خیالی مسئولان امر روبه رو شدند تراکتورها را به کشتن بلوط ها کوک کردند و با بریدن درخت ها از ریشه، بر وسعت غیرقانونی زمین های خود افزودند؛ زمین هایی که در محدوده مراتع قرار گرفته و کاشتنشان نیز غیرقانونی است چه رسد به این که با قطع درختان و صاف کردن جنگل ها بر وسعتشان بیفزایند.

اگر به مراتع شمال کوهدشت سری بزنیم با تپه های ناهموار بسیاری مواجه می شویم که رد به جامانده از درختان ستبر بسیاری را از خود برجای گذاشته اند که به وسیله تیغه گاوآهن ها و تیزی تبرها ار بیخ برکنده شده و جای پایشان را به شخم های کج و معوج سپرده اند.

درخت های بلوطی که سالیان بلندی، چتر سبزشان سایه سار وسیع خستگان رهگذر بود؛ هیزم خشک شاخه هایشان آتش اجاق خانه ها، دانه های بلوطشان نان سال های قحطی این دیار و شاخه های تنومندشان جای تاب بازی دخترکان شاد ایل…

اما در این سال ها بلوطهای این دیار در چشم به هم زدنی، زیر سایه نگاه بی تفاوت مسئولان امر قلع و قمع شدند تا انبوه سبزشان به برهوتی بی سایه و بی گذر تبدیل شود.

بارها برای گلایه از این روند به منابع طبیعی کوهدشت مراجعه کردیم و از وضعیت اسفناک قتل عام درختان بلوطش گفتیم و هربار پوشه ای باز و برگه جریمه چند خاطی مقابل نگاه اعتراضمان گشوده شد که آن جریمه های اندک کوچک ترین مانعی در مقابل کشاورزان خاطی نبودند و نیستند.

کارکنان منابع طبیعی کوهدشت نیز ضمن گله مندی از کمبود امکانات و نیروی انسانی لازم، می گویند: ماه نیست افرادی را که درختان زیادی را به قصد درست کردن زغال قطع کرده اند دستگیر نکنیم اما متاسفانه جریمه های اندک از سوی مراجع قضایی کارگر نیست.

آن ها می گویند پنجاه سال طول می کشد تا درخت بلوطی ثمر دهد اما افراد خاطی در چشم به زدنی درختان چند صد ساله را برای چند کیسه زغال آتش می زنند.

یک کارشناس و فعال محیط زیست در این رابطه می گوید: زاگرس از لحاظ منابع آب و خاک مهمترین و راهبردی ترین منطقه کشور به شمار می آید که لزوم حفاظت از داشته های طبیعی آن باید یکی از دغدغه های اصلی دولتمردان این سرزمین باشد.

محسن تیزهوش به مشکلات و مخاطراتی که سالهاست جنگهای بلوط زاگرس با آنها دست و پنجه نرم می کند اشاره کرده و ادامه می دهد: آتش سوزی های گاه و بی گاه، از بین رفتن تنوع زیستی زاگرس، قاچاق گونه های در معرض خطر و آلودگی بی سابقه هوا به وسیله حضور ریز گردهای داخلی و خارجی تنها گوشه ای از آسیب های بسیار فراوانی که این سرزمین در چند سال اخیر به خود دیده است.

وی می گوید: در این بین افزایش جمعیت و نیاز فزاینده به استفاده از منابع سرزمینی شرایط را برای تداوم عوامل زیستی سخت تر کرده است که یکی از این عوامل پیشروی اراضی کشاورزی تا قلب جنگلهای بلوط زاگرس است.

تیزهوش با یادآوری اینکه کشاورزی یکی از مشاغل رایج در منطقه زاگرس است که زندگی بسیاری روستاییان و عشایر به آن وابسته است؛ ادامه می دهد: این در حالیست که استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی شرایط محیط زیست طبیعی زاگرس را مختل و از آن مهمتر شخم زدن دامنه هایی با شیب تند خطر فرسایش و از بین رفتن عوامل زیستی خاک را دو چندان کرده است.

وی بر ضرورت نظارت و توجه متولیان امر تاکید کرده و یادآور می شود که بسیاری از اراضی اطراف جنگلهای زاگرس در حاشیه به تدریج به کشاورزی دیم تبدیل شده که در حقیقت این اقدام سبب از بین رفتن پتانسیل جنگلهای بلوط شده است.

تیزهوش معتقد است که در سال های اخیر عقب نشینی جنگلهای زاگرس یکی از مهمترین دلایل افزایش دما و خشکسالی های کم سابقه بوده است و می گوید: تبدیل جنگلهای زنده به زمین های کشاورزی شاید در نگاه نخست سودآور و راهگشا باشند اما در نهایت به دلیل از بین رفتن پوشش جنگلی، خاک خاصیت پایداری خود را به مرور زمان از دست می دهد.

وی با یادآوری اینکه یک هکتار خاک حاصلخیز حاوی ۳۰۰ میلیون زیستمند همچون بی مهرگان، حشرات ریز، کرمها و …است که با وجود جنگلها می توانند اصول خاک را حفظ کنند، ادامه می دهد: اگر ما انسانها به دنبال پیشرفت های مفید اقتصادی هستیم باید بدانیم که تنها یک راه برای این آرزوی وجود دارد و آن پیروی از قوانین طبیعت است.

این فعال محیط زیست با بیان اینکه در جهان امروز موج جدیدی از کشاورزی نوین در بسیاری از کشورهای در حال توسعه باب شده که از آن به عنوان کشاورزی پایدار نام برده می شود، ادامه می دهد: این نوع از کشاورزی با شرایط محیط ارتباط مناسبی برقرار کرده و با اینکه تمامی منافع کشاورز را در نظر می گیرد بازده بسیار مطلوبی را نیز در پی دارد.

تیزهوش راهکار حفظ داشته های موجود در زمینه منابع طبیعی را حرکت به سمت این نوع کشاورزی می داند و می گوید: کشاورزی پایدار می تواند با حفظ اندوخته های زیستی زمین راهبردی نوین در راستای افزایش منافع اقتصادی سرزمینی همچون زاگرس باشد.

به هرروی قتل بی قصاص جنگل های شمال کوهدشت در چند سال اخیر روند شدیدی به خود گرفته است و اگر مسئولان امر در این راستا آستین چاره ای بالا نزنند دیگر چیزی از این داشته های بی همتا باقی نخواهد ماند؛ آنگاه حسرت دردی دوا نمی کند./ مهر