تنها یک ساعت از روز را کنار باجه ی داروخانه ی شبانه روزی شهر , می ایستم و دست هایی را می نگرم که بدون نسخه مبلغی را به آن سوی باجه می برند وهمراه شربتی یا آمپولی و ورق قرصی برمی گردند. تنها در یک ساعت ۴۰نفربرای خرید خودسرانه ی دارو مقابل باجه ی تحویل دارو ظاهر می شوند.به دیگر داروخانه ی شهر هم سری می زنم و می بینم که این ناهنجاری همه جا درجریان است. از نسخه پیچ ها سوال می کنم ومعلوم می شود بیش از ۶۰درصد مردم روزانه داروی خودسرانه تهیه می کنند.البته دیگر شهرهای استان وحتی کشور از این قاعده جدانیستند اما این گزارش می تواند مشتی از یک خروار بزرگ باشد.
ادامه ی گزارش را به مطب یکی از متخصص های داخلی شهر می برم. دکتر … دررابطه با مصرف خودسرانه ی دارو می گوید :مصرف خودسرانه ی آنتی بیوتیک ها باعث مقاوم شدن میکروب ها در مقابل این نوع داروها می شود درمواری که مصرف آنتی بیوتیک ها ضروری ست , دیگر دربرابر باکتری ها اثر نمی کنند.این امر حتی سبب خنثی شدن آنتی بیوتیک های قدرتمند می شود وبسیار مشاهده شده است که داروهای قدرتمند هنگام بستری شدن بیمار جوابگو نبوده اند. دکتر… افزود : مصرف داروهای خودسرانه ی معده بسیار دربین مردم شایع است و این امر, یکی ازعلت های به وجود آمدن سرطان معده دراین منطقه است. وی با اشاره به عدم مصرف داروهایی که توسط پزشک تجویز می شوند ,گفت : بعضی مواقع هم, بیمار,از مصرف به موقع داروهای تجویزشده توسط پزشک خودداری می کند وهروقت دلش بخواهد داروها را مصرف می کند که این هم باعث به هم خوردن تنظیم فشار خون می شود که عوارض آن , سال ها بعد متوجه فرد خواهد شد.وی ادامه داد : مصرف خودسرانه ی بعضی داروها مثل پروفن و ژلوفن و…هم ممکن است خون ریزی گوارشی و کلیوی را به دنبال داشته باشد.
بعضی بیماران هم هستند که علاوه بر داروی تجویز شده از طرف پزشک به مصرف خودسرانه ی داروهای دیگری دست می زنند که این داروها ممکن است با داروی اصلی تداخل داشته باشد و موجب کاهش اثرآن شود و درنتیجه بیماری از کنترل خارج شود. این دکتر داخلی, با توجه به نزدیک شدن فصل سرما و به تبع آن شیوع سرماخوردگی گفت : سرماخوردگی و آنفلوآنزا از بیماری های ویروسی هستند که مصرف آنتی بیوتیک ها تاثیر چندانی روی آن ها ندارد اما متاسفانه بیشتر مردم , هنگام مواجه شدن بااین دو بیماری به مصرف آنتی بیوتیک های خودسر دست می زنند که بسیار خطرناک است.درسرماخوردگی وقتی گلودرد یا عفونت گوش میانی یا سینوزیت متوجه بیمار شود مصرف آنتی بیوتیک کاربرد دارد آن هم زیر نظر و به توصیه ی پزشک .اما متاسفانه مردم ما هنگام مواجه شدن بایک سرماخوردگی ساده , فورا به داروخانه مراجعه می کنند و دارویی را تهیه می کنند که ممکن است جز سهم مهلک چیز دیگری برای بیمار نباشد.
دکتر … درادامه یادآورشد: بعضی قرص های اَ تی سی هم هستند که به طور مجاز جلوی پیشخوان داروخانه ها چیده شده اند که در مواردی مصرف خودسرانه ی محدود آن ها عارضه ای جدی به همراه ندارد.داروخانه ها این داروها را در مواری چون یک سردرد ساده, می توانند در حد معمول بفروشند .اما مصرف دراز مدت این داروها هم به هیچ وجه توصیه نمی شود.اما داروهایی هستند که ا- تی – سی نیستند ومتاسفانه درایران این داروها از طرف داروخانه ها به سادگی دراختیار بیماران قرارمی گیرد.متاسفانه نه بیماران ونه فروشنده ها هیچ کدام به نوع بیماری وعوارض خطرناک داروهای خودسرانه توجه نمی کنند وهمین باعث تشدید بیماری های بسیاری گردیده است.
هوای سرداین روزها هم دست از سینه ی آدم برنمی دارد .شربت سینه ای می گیرم و داروخانه را پشت سر جا می گذارم.
توضیح: نام دکتر به علت متهم نشدن به تبلیغ حذف شده است.
****
گزارش و عکس : حشمت اله آزادبخت
گزارش خوب در عین حال تاسف برانگیزى بود. متاسفانه مردم یاد گرفتن به پزشکان order میدن بارها دیدیم شخص بعد از معانیه بالینى پزشک شروع میکنه که دکتر گفتن: این دارو برات خوبه برام بنویس. دکتر فلان فامیلمون این دارو و مصرف کرده خوب شده ، میشه بنویسى! خب! اگه بنویسن که پیش بیمار میشن آدم خوبه، پیش علم پزشکى شرمسار( با عرض پوزش از پزشکان) ، اگه ننویسن میشن آدم بده! در جوابشون هم میگن : وژمه مچم إ داریخونه مسینم!! واقعأ هم همین جور میشه! میرن و میگیرن. بیشتر درآمد برخى دارو خانه ها هم از همین طریقه. امیدوارم روزى برسه که کمترین مقدار دارو در منازل ما وجود داشته باشه.
باسلام وتشکربابت مطلب مهم و مفیدتون،به نظرم اگه داروخانه ها تحت کنترل باشندومجوزفروش دارو بدون نسخه را نداشته باشن زمینه ای فراهم میشه که بیمارقبل از داروخانه به پزشک مراجعه کنه، ضمن اینکه اینوهم میدونم که متاسفانه تو شهرستان پزشکهای متخصص انچنانی وجود نداره بیشترشون پزشک عمومی اند،معمولا پزشکای متخصص یا مرکز استان میرن یا از استان خارج میشن،به هرحال الان نه داروخانه بلکه بقالی های سرکوچه هرکدوم یه داروخانه شدن،به امید روزی که فرهنگ صحیح مصرف دارو نصیب همه بشه….