میرملاس نیوز/ سرویس سلامت: در چند روز گذشته دمای هوا در برخی از شهرها به بالای ۵۱ درجه سانتیگراد رسیده است و این در حالی است که دمای اکثر شهرهای ایران به ۴۰ درجه سانتیگراد نزدیگ شده است .
در این روزهای گرم تابستان فعالیت در هوای گرم می‌تواند طیفی از بیماری‌های مرتبط با گرما را ایجاد کند که در کل به آن گرمازدگی گفته می شود.
از لحاظ پزشکی به هم خوردن تعادل در مکانیسم‌های تنظیمی گرمای بدن، گرمازدگی نامیده می‌شود. تولید گرما در بدن بعلت افزایش شدید حرارت محیط و ناتوانی در دفع حرارت ایجاد شده باعث گرمازدگی می‌شود.
فعالیت در هوای گرم توانایی بدن در خنک کردن خود را محدود می کند و علائم گرمازدگی ایجاد می شود.علاوه بر گرمی هوا، رطوبت هوا از فاکتورهای مهم مختل کننده سیستم خنک کننده بدن است.اگر رطوبت هوا زیاد باشد عرق بدن نمی‌تواند به بخار تبدیل شود و در نتیجه مکانیسم خنک کننده دمای بدن به خوبی کار نمی‌کند.
علائمی که نشان می دهد در معرض گرمازدگی هستید، شامل :
ضعف و خستگی – کشیدگی و درد عضلات – استفراغ و تهوع – پوست رنگ پریده و چسبناک– دمای طبیعی بدن – گرفتگی عضلات – سرگیجه – ضعف و غش – ادرار زرد تیره یا نارنجی – سردرد و اسهال است.
اختلالات ناشی از گرمازدگی به سه دسته تقسیم می شوند:
– کرامپ های( گرفتگی) عضلانی ناشی از گرما
– خستگی مفرط
– هیپر ترمی( افزایش درجه حرارت بدت)
کرامپ های عضلانی ناشی از گرما: که به علت تخلیه الکترولیت ها می باشد.فرد مقداری آب و نمک را از دست می دهد.
مداخلات اورژانسی :
خنک نگه داشتن بیمار و خوراندن آب و نمک به او .
خستگی مفرط ناشی از گرما:
زمانی رخ می دهد که فرد در اثر قرار گرفتن در معرض گرما مقادیر زیادی آب و نمک را از طریق تعریق از دست بدهد. شکایات بیمار شامل سردرد ,تهوع,سرگیجه و اختلال در بینایی است.
مداخلات اورژانسی شامل قرار دادن بیماردر جای خنک,و خوراندن آب و نمک به او می باشد.در صورت وجود حالت تهوع و استفراغ ,و یا بیهوش بودن بیمار, مراجعه سریع به پزشک ضروری است.
هیپر ترمی:
که در این حالت درجه حرارت بدن به بالای ۴۰ درجه سانتی گراد رسیده,تنظیم حرارت مختل می شود. علایم شامل کانفیوژن ( گیجی) ,اغماو تشنج است.اقدام به خنک کردن بیمار باید هرچه سریع تر صورت گیرد.مهم ترین مسئله ,کاهش سریع درجه حرارت بدن تا حد ۳۹ درجه سانتی گراد است.
ملاحظات سالمندی
اغلب مرگهای ناشی از گرمازدگی درسالمندان رخ می دهد زیرا سیستم گردش خون آنان درجبران تنش ناشی از گرما ناتوان است.درسالمندان توانایی تعریق کاهش می یابد,همچنین مکانیزم تشنگی برای جبران گرمازدگی کم می شود.خطرگرمازدگی درمیان سالمندان بدلیل ننوشیدن میزان کافی مایعات در بسیاری از این افراد ناشی از ترس از بی اختیاری بیشتراست.
برررسی و یافته های تشخیصی
گرمازدگی باعث بروز صدمه حرارتی در سطح سلول و آسیب گسترده قلب,کبد,کلیه و انعقادخون می شود.درشرح حال بیمار ,تماس اخیر با گرما یا فعالیت شدید در هوای شدیدا گرم دیده می شود.
تدابیر درمانی و مراقبتی
هدف اولیه ,کاهش درجه حرارت بالا با حداکثر سرعت ممکن است,زیرا مرگ و میر مستقیما با مدت افزایش درجه حرارت بدن ارتباط دارد.
بعد از بیرون آوردن لباس های بیمار,درجه حرارت مرکزی(داخلی) به ۳۹ درجه سانتیگراد(۱۰۲ فارنهایت) باحداکثرسرعت ممکن کاهش می یابد.یک یا بیشتر از موارد زیر ممکن است در این جهت استفاده شوند:
· ملحفه,حوله خیس یا اسفنج با آب خنک به طور مداوم
· درحین پاشیدن آب خنک به بدن,گذاشتن مقداری یخ روی بدن
· پتوهای خنک کننده
· فروبردن بیماردر حمام آب سرد(درصورت امکان)
درطی انجام عملیات سردکردن,برای بهبود گردش خون و حفظ اتساع عروق جلدی,بیمار را ماساژ می دهند.دراین هنگام باید مراقب بروز افزایش یا کاهش درجه حرارت بود زیرا ممکن است افزایش درجه حرارت به طور خودبه خود در حدود ۳ تا ۴ ساعت بعد مجددا عود نماید.
پیشگیری از گرما زدگی
· به بیمار توصیه می شود که ازتماس فوری مجدد با درجه حرارت بالا خودداری کند,افزایش حساسیت به درجه حرارت بالا ممکن است تا زمان قابل توجهی باقی بماند.
· اهمیت حفظ دریافت کافی مایعات,پوشیدن لباس نازک و کاهش فعالیت در هوای گرم باید مورد تایید قرار بگیرد.
· به ورزشکاران توصیه شود که اتلاف مایعات را در طی کار یا تمرینات ورزشی کنترل کنند و مایعات را جایگزین کنند.
· به بیماران توصیه شود که از یک برنامه فعالیت جسمی تدریجی استفاده کنند تا زمان کافی برای عادت کردن به هوای گرم را به دست آورند.
· بیماران سالمند حساس به گرما که در محیط های شهری با درجه حرارت بالا حضور دارند,به محل های دارای تهویه مطبوع راهنمایی شوند(نظیر فروشگاه,کتابخانه,مساجد).
· به بیماران توصیه شود که از فعالیت های خارج از منزل در گرم ترین ساعات روز اجتناب ورزند(بین ۱۰ صبح و ۲ بعدازظهر).
