“گفتمان خرد”

 

 

 

دولت روحانی در این صد روز نشان داده است که دولتی به روز و “آنلاین” است. نماد این ادعا را می توان در کنش و رفتار وزیر خردمند امور خارجه و شخص رییس جمهور دید. دکتر ظریف با گزارش های روزانه و گاه ساعتی اش در صفحه های مجازی، رویکرد جدیدی را در عرصه ی دیپلماسی ایران به وجود آورده است. او نشان داده که می توان سیاستمدار بود و در عین حال شفاف و شریف هم بود. رفتار و منش او در عرصه ی دیپلماسی، ما را مجاب می کند به رایی که در صندوق ریخته ایم افتخار کنیم و او را نماینده ی تام الاختیار خود در مجامع بین المللی بدانیم که تمام قد از حیثیت و حقوق ما دفاع می کند. این گفته ی او که :”امروزه در سیاست، بازی ِ برد – باخت نداریم و سیاست امروز ِدنیا بازی برد-برد است”(۱) نشان از درک عمیق او از شرایط امروز حاکم بر جامعه ی جهانی دارد. جهانی که امروزه عصر روایت های کلان و قطعیت ها و ایسم های خودمرکز پندار را پشت سر گذاشته و در مفاهیمی چون مکالمه،هرمنوتیک و نسبیت شناور است. به نظر می رسد دکتر ظریف با درایت و هوشمندی، جایگاه بین المللی ایران و رژیم صهیونیستی را عوض کرده است. اگر تا قبل از این، ایران به واسطه ی تحریم ها و سوء مدیریت دولت قبل در انزوا قرار داشت، امروزه دولت صهیونیست در انزوای بین المللی قرار گرفته است. کشورهای دنیا با اعتماد به ایران و گشودن آغوش خود به روی رویکرد و گفتمان دولت یازدهم، به رژیم صهیونیستی پشت کرده اند و دیگر به قول معروف برایش تره هم خرد نمی کنند. نتانیاهو که زمانی در سیاست خارجی غرب و مخصوصا آمریکا تاثیر تعیین کننده ای داشت، امروزه چنان ابتکار عمل را از دست داده است که هر روز مثل کودکی که از دایه اش قهر می کند با آمریکا قهر می کند! در آخرین اظهاراتش گفته است اگر بخواهیم به ایران حمله کنیم دیگر به آمریکا هم خبر نمی دهیم!

 

 پیشرفت مذاکرات ایران و ۱+۵ که به گفته ی اکثر کارشناسان و صاحب نظران داخلی و خارجی روند مثبت و رو به جلویی دارد ( آخرین خبر مربوط به مذاکرات کارشناسان در وین بود که در بیانیه ی مشترکی ایران و آژانس انرژی اتمی، این نشست را “بسیار سازنده” توصیف کردند و در آن تصمیم گرفته شد که نشست بعدی در بیستم آبان ماه و در تهران برگزار گردد. هر چند صدا و سیما خبر این پیشرفت مهم دیپلماتیک را به عنوان خبری عادی و در ردیف پنجم یا ششم اخبار خود اعلام کرد!)(۲) چنان عرصه را بر افراط گرا ها تنگ کرده است که دست به خودزنی و تخریب گشوده اند. افراط گرایان و کسانی که به هر شکل از اوضاع آشفته ی اقتصادی و مخصوصا از تحریمها سودهای کلان می بینند دست به تخریب و تخطئه ی این پیروزیها و پیشرفتها می زنند.از تلاشهای مذبوحانه ی کفش پرانی و شعار دادن در فرودگاه گرفته تا نصب بیلبوردهای تخطئه کننده و سرشار از بدبینی.

 

اما همه ی این موفقیت ها و کرامتی که من ِ ایرانی در این سه ماهه به آن دست یافته ام در سایه ی رای قاطع مردم و با محوریت ِ محور اعتدال و تدبیر در حال شکل گیری و نضج است. آن شیخ ِ دانا از روز اول ورودش به عرصه ی انتخابات رویکردی سنجیده و شمرده را در پیش گرفت. دکتر روحانی با قدرت سخنوری و متانت و اعتدالش در رفتار و گفتار، در دل مخاطب خود نفوذ می کند و مجابش می کند  که او را باور کند و به او احترام بگذارد. روحانی مولف “گفتمان خرد” در عرصه ی سیاسی ایران است. شاید بتوان گفت شالوده و سرمنشا ء گفتمان او جمله ایست که در شعارهای انتخاباتی اش مطرح نمود:” من آمده ام تا دولت راستگویان و درستکاران را تشکیل دهم”. این جمله که شاید بتوان آن را مانیفست سیاسی روحانی نامگذاری کرد، از گفتمان دولت پیشین که بر پایه ی توهین و توهم بود بنیان فکنی کرده و گفتمان جدیدی را حاکم کرد. کمتر می توان در نوشتار و حتی گفتار روحانی کلمه ای را یافت که در جای خویش ننشسته باشد. گویی معماری است که بند بند بنایش را بر اساس نقشه و اصول مهندسی بنا می کند.براستی که او “معمار کلمات” است.

 

دولت روحانی با شناختی که از عصر حاضر دارد به خوبی توانست از ابزارهای عصر حاضر برای پیشبرد دیپلماسی و سیاست خود بهره گیرد. رسانه در دنیای امروز و مخصوصا در غرب جایگاه ویژه و مهمی دارد. در دنیای امروز رسانه ها تعیین کننده ی بسیاری از معادلات سیاسی-اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی اند. دولت یازدهم از آنجا که دولتی “به روز” است به این امر آگاهی و اشراف کامل دارد. روحانی چندی پیش از نشست سالانه سازمان ملل از طریق همین ابزار قدرتمند فرهنگی توجه جهانیان و مخصوصا غربیها را به خود معطوف کرده بود. او با چاپ مقاله ای در روزنامه ی “واشنگتن پست” ذهن ها و زمینه ها را برای ورود به آنها آماده کرده بود. این دولت می داند که “دنیای مجازی” در عصر حاضر  نه تنها “مجازی” نیست بلکه واقعیت محض است. جالب اینجاست که ارتباط بین رئیس جمهور آمریکا و رئیس جمهور ایران پس از سه دهه، از طریق یک ابزار رسانه ای_تلفن همراه- صورت گرفت. این دولت در این صد روز نشان داد که در قامتی معتدل و مدبر می توان مقتدرانه در عرصه ی بین المللی نقش ایفا کرد و مقتدرانه حقوق پایمال شده و فراموش شده ی ملت ایران را پس گرفت. این دولت نشان داده است که اعتماد بین نظام جمهوری اسلامی ایران و مردم آن که در سایه ی تدبیر مقام معظم رهبری بازسازی شد از هر سلاح و سیاستی کارآمد تر ،نافذ تر و گره گشا تر است. اعتماد و وحدت داخلی پیش زمینه و پیش نیاز اعتماد بین المللی است.

 

 اما به نظر می رسد افراطی ها و جریانات انحرافی داخلی از این اعتماد و ظفرمندی ها سخت بیمناک است. چه، تاکنون گناه تمام سوء مدیریت ها و نابسامانی های خود را به گردن تحریم ها و “دشمن فرضی” انداخته اند. روشن است که در صورت موفقیت این دولت، مخصوصا در زمان کوتاه (کارشناسان معتقدند که اگر همین روند اعتمادسازی در مذاکرات اتمی ادامه یابد ظرف شش ماه تا یکسال آینده تحریمها رفع خواهد شد) دست این افراد رو خواهد شد و مشخص خواهد شد که ریشه ی همه ی مشکلات سوء مدیریت بوده است. آنگاه این عده در عرصه های سیاسی و کارزارهای انتخاباتی آینده دیگر سبدشان از رای مردم خالی خواهد بود.

 

تاریخ نشان می دهد که ایران یک نام نیست بلکه یک فرهنگ است.در هر دوره ای از تاریخ که این فرهنگ تضعیف شده یا توسط غارتگران و مهاجمان خارجی یا دولتمردان بی کفایت داخلی به سراشیبی اضمحلال و انحطاط افتاده است ، چون ققنوسی از خاکستر خود زاده شده و دوباره شه پر خود را در آسمان فرهنگ و تمدن بشری گشوده است.ایران امروز می تواند با همین درایت و تدبیر پیش رود و جایگاه واقعی و در خور خود را پیدا کند.جا دارد مسئولین امر و همه ی ارکان دلسوز ،منصفانه و مشفقانه این دولت را همراهی و همیاری نمایند تا این دستاوردهای بزرگ دولت جدید با رفتارهای مغرضانه ی افراطیها مخدوش نشود. اعتدال و میانه روی ای را که این دولت در پیش گرفته است می بایست در تمام سطوح مدیریتی جامعه لحاظ شده و پشتیبانی گردد. امیر مومنان علی (ع) میانه روی را بهترین ِ کارها می داند و ارسطو در” اخلاق نیکو ماخس ” می گوید:” فضیلت را نمی توان در رفتارهای افراطی جستجو کرد، بلکه فضیلت مستلزم اعتدال و میانه روی است.”(۳)

 

(۱)-نقل به مضمون

(۲)-اخبار ۲۰:۳۰ روز سه شنبه ۷/۸/۹۲. در حالیکه این مذاکرات  تاثیر مستقیمی بر سیاست خارجی و داخلی ، اقتصاد و معیشت مردم دارد، در اخبار یاد شده این خبر پس از چند خبر داخلی که هیچکدام به اهمیت آن نبودند پخش شد!

(۳)-فلسفه ی هنر ارسطو/دکتر محمد ضیمران/نشر فرهنگستان هنر/چاپ دوم/۸۸