سنت حسنه وقف

حجت الاسلام هادی قبادی /  میرملاس نیوز :

پیرامون سنت حسنه وقف ( بمناسبت هفته وقف )

وقف یک واژه ای است که تنها در متون اسلامی سابقه ندارد بلکه دارای یک پیشینه عمیق تاریخی است و حتی در سایر ادیان و مذاهب، سنتی همچون وقف به خوبی وجود داشته است، حتی در برخی ادیان ، خیریه های وقف مانندی داریم که بسیار استخوان دار و مفید است، گرچه شاید در بسیاری از ادیان و مذاهب از وقف به معنای بنیادهای  خیریه ای یاد می کنند، اما تمامی کارها و فعالیت آنان شبیه همین وقفی است که درفرهنگ اسلامی ما وجود دارد .

وجود وقف در تمامی ادیان و حتی فرق غیراسلامی نشان از روحیه نوع دوستی انسان ها و احساس مسؤولیت آنان  در قبال هم نوعان خود است. در دین مبین اسلام عناوین مختلفی مثل انفاق، صدقات یا قرض الحسنه که مورد تأیید و تأکید قرآن و روایات هم بوده ، وجود دارد اما از ویژگی های بارز وقف در مقایسه با سایر خیریه ها، ماندگاری طولانی مدت آن است و در واقع یک چیز همیشگی و ابدی است.

موقوفه نه قابل خرید و فروش و بخشش است و نه می توان آن را به ارث گذاشت، به عنوان مثال وقتی شما منزل یا مکانی را وقف دارالقرآن و تدریس علوم دینی می کنید، کسی نمی تواند آن را تصرف کند و این موقوفه تا قیام قیامت باقی می ماند و حتی اگر خراب هم شود باید از طریق درآمدهای خودش مجدداً آن را بازسازی کرد.

یکی از مهمترین راه هایی که به ترویج و گسترش فرهنگ وقف کمک می کند بهینه سازی مدیریت وقف و نحوه اداره موقوفات است، به بیان دیگر وقتی که مردم می بینند موقوفات به خوبی اداره می شوند و به حال خود رها نمی شوند قطعاً تشویق می شوند که به این موضوع مهم توجه نشان دهند، اما عکس این قضیه، اگر مشاهده شود که هر مکانی پس از وقف به حال خود رها شده و هیچگونه نظارتی هدفمند و قانونمند بر آن اعمال نمی شود و متولی خاصی ندارند، بدون شک این مسئله می تواند به دلسرد شدن مردم و روی گردانی آنها به مسئله وقف منجر شود. با این حال نوع مدیریت بر موقوفات و نحوه اداره آن از نگاه مردم بسیار حایز اهمیت است.

   علاوه بر مدیریت بر اماکن موقوفه، اطلاع رسانی خوب و به موقع هم می تواند در گسترش وقف و تشویق مردم به انجام این عمل صالح موثر باشد، چون وقتی که مردم از برکات دنیوی و اخروی وقف مطلع شوند و ببینند که چه افراد خیری اقدام به وقف مال و اموال خود کرده اند به طور یقین تشویق می شوند و به این امر خیر گرایش پیدا می کنند، این در حالی است که متأسفانه در رسانه های جمعی و گروهی کشورمان از صدا و سیما به عنوان یک رسانه ملی گرفته تا نشریات و مطبوعات کثیرالانتشار هیچکدام برنامه ها و مطالبی در این باره که درخور توجه باشد ندارند.

   رسانه های دیداری، شنیداری و نوشتاری وقتی که برکات وقف یک بیمارستان یا مدرسه ای را برای مردم تشریح کنند و نشان دهند که مثلاً وقف بیمارستان چقدر در بالا رفتن برکات فرد خیر می افزاید و چگونه چنین مکانی تا سال های سال پس از فوت فرد خیر همچنان منبع خیر و رحمت می شود، قطعاً در افزایش فرهنگ وقف در جامعه کمک خواهد کرد.

در وقف‌نامه‌ها مطالبی مطرح شده است که متن آن باعث تغییر و تحول روحی خوانندگان می‌شود، افرادی که در طول زندگی خود مالی را به دست آورده‌اند محصول تلاش‌های یک عمر خود را در مسیر ویژ‌ه‌، معین و مشخصی مثلاً برای کمک به دانشجویان نیازمند وقف می‌کنند، این فرد با هزاران امید برای کسب خیر و ثواب آخرت ، وقف را انجام داده است و در پایان وقف‌نامه‌ها نیز معمولاً نوشته می‌شود که اگر کسی کوچکترین تغییری در این وقف‌نامه ایجاد کند مشمول لعن و نفرین الهی است. پس به شدت نیازمند عمل دقیق به نوشته‌های وقف‌نامه‌ها هستیم.

در عین حالی که مردم را به حفظ موقوفات موجود تشویق می‌کنیم در رابطه با تکثیر موقوفات نیز باید تلاش‌های زیادی صورت گیرد که انجام این کار به معرفی، شناساندن و تشریح برکات وقف بستگی دارد.