انتخابات نهم لرستان و زلزله تغییر

عباس دارایی :

انسانها درطول زندگی خود در معرض انتخاب های گوناگون قرار دارند . اینکه این گزینش ها چقدر برای آنها اهمیت داشته و چه تاثیری در زندگی روزمره شان گذاشته ، به فراخور ارزش و اهمیت موضوع های مختلف ، متفاوت است . اگر کمی تامل کنیم می بینیم که این انتخاب ها به تناسب دقت و توجه  در تعیین هدف و نتایج آن ، یعنی در رسیدن یا نرسیدن به هدف مطلوب تاثیرهای خوشایند یا ناخوشایند در ذهن بجای نهاده  است . اگر به انتخاب های ناخوشایند در گذشته ی خود بیاندیشیم شاید آرزو کنیم که زمان به عقب بر گردد تا دوباره دست به انتخاب بزنیم و با انتخاب صحیح ، به آن رضایت خاطر و منفعت ناشی از گزینش و انتخاب دست  یابیم و یا حداقل از خسارات ناشی از انتخاب غلط جلوگیری کنیم . بسیار اتفاق افتاده است که ما در انتخاب خود دچار اشتباه شده ایم . انتخاب لباس ، لوازم منزل ، خانه و دوست اما این اشتباه ها نیز درجه بندی خاص خود را دارند . اگر در انتخاب یک لباس اشتباه داشته باشیم تاثیرگزاری ملموسی در شکل زندگی ما نخواهد داشت و می توانیم با گزینشی دوباره لباس دلخواه را بدست آوریم اما برخی از این اشتباهات راهبردی است و گزینش ناصحیح زندگی ما را تحت تاثیر خود قرار می دهد مانند انتخاب همسر و یا دوست . حالا ما با انتخابات بزرگتری نیز روبرو هستیم . انسانها وقتی از پوسته شخصیت حقیقی خود بیرون می آیند شخصیتی اجتماعی پیدا می کنند که از به هم پیوستن آنها ، جامعه تشکیل می شود . انتخاب در جامعه برای رهبری آن جامعه جهت رسیدن به مطلوبها از جمله سخت ترین انتخابها هست که البته و متاسفانه به سادگی از کنار آن رد می شویم. هر چه موضوع  انتخاب کردن دارای اهمیت و عظمت بیشتری از جهات مختلف مادی و معنوی ، اجتماعی و سیاسی  باشد به همان نسبت هم ضروری است که انتخاب ما از دقت نظر و هوشیاری خاصی برخوردار باشد . به گونه ای که پس از انتخاب ، شخص خود را مسوول گزینش خویش بدانیم و کسی را مقصر  نشناسیم.

 برگزاری انتخابات نهم  مجلس شورای اسلامی درلرستان ونگاهی به نتایج آن نشانگرنوعی پارادکس درانتخابهای مردم این دیاردارد. از سویی در انتخابات مجلس شورای اسلامی  ، این استان درادوار گذشته به مدیران کاندیدوچهره های شاخص درمرکزاستان  رویکرد مثبتی داشته اند اما درهمین  انتخابات مجلس نهم پس از چهارسال آن انتخابها درهمه حوزه هابه استثنای پلدختروبروجردرویکردیکبارمصرفی به خودگرفته وجایی درانتخاب وسبدرای مردم وموکلین خودندارند!!

 هر چند در خاموشی فعالیت احزاب و فعالان سیاسی و اجتماعی ، آسیب شناسی دراین باره صورت نگرفته است اما  نگاهی به بررسی های میدانی نشانگر علل این چرایی می باشدکه “علت این رفتارچیست؟”چگونه درپنج استان غرب کشورنظیرکرمانشاه ،کردستان ،ایلام ولرستان همدان ازجمع نزدیک به چهل منتخب مردم درمجلس هشتم تنهادونماینده”کاییدی وبروجردی”بارای مردم تکرارشده اند؟

 
بایدگفت  عواملی در این مناطق سنتی بر انتخاب مردم تاثیرگزار هستند که در این بحث به آن می پردازم.از نظر مردم، نامزدهای مجلس شورای اسلامی  به سه گروه تقسیم می شوند:الف: “مناسب ترین نامزد”ب: نامزدهای “مناسب” ج: نامزدهای “نامناسب”اما این تناسب ها از نظر هر قشر متغیر است . اصولا ما مناسب ترین نامزد را کسی میدانیم که علاقه داریم انتخاب شود هر چند او کسی نباشد که اصطلاحا دارای شرط برد باشد . نامزد مناسب هم کسی است که اگر فرد مورد علاقه ما رای نیاورد ، انتخاب او شما را ناراحت نکند و البته نامزد نامناسب کسی است که به هیچ عنوان راضی به انتخاب وی نیستید. عقل و منطق حکم می کند که اگر رقابت اصلی بین گروه «کاندیداهای مناسب» باشد، به مناسب ترین آنها از نظر خودمان رای دهیم. اگر احتمال رای آوری و رقابت بین یکی از کاندیداهای مناسب با یکی از کاندیداهای نامناسب باشد، به کاندیدای مناسب رای دهیم و نهایتا اگر رقابت اصلی بین «کاندیداهای نامناسب» باشد، عقلایی آن است که به نامزدی رای دهیم که کمتر نامناسب باشد. اما این تناسب ها در منطقه ما رخ می دهد؟ و اصولا رای دهندگان حاضر هستند غیر از کاندیدای خودشان را بپذیرند و البته کاندیداها رقابت را با مبارزه در میدان جنگ اشتباه می گیرند و حاضرند هزینه های زیادی متقبل شوند تا رقیب از میدان به در شود.
اما چه عللی بر این انتخابها تاثیر می گزارند؟ اصولا ما در این استانها با کاندیداهایی که دارای برنامه مشخصی بوده باشند مواجه نبودیم بلکه کاندیداها بجای ارائه برنامه های کاری و اثبات خود به مردم ، دنبال رابطه ها بوده تا جایگزین موارد یاد شده باشد ویادرپاره ایی حوزه هارای به نمایندگان تازه وارددرواکنش به کارنامه نمایندگان د وره قبل تعبیرمی شود. کاندیداهای مجلس شورای اسلامی دراین استانها به جای ارتباط با رسانه ها و رفتن به میان مردم از طریق مناظره ها ، میزگردها و غیره ترجیح دادند آسانترین راه را برگزینند و آن دور زدن تمام راههای معمول است که لازم به ذکر است انفعال رسانه هابه بجزمعدودی رسانه محلی در این فضا بیشتر به چشم آمد و عملا به ماشین تبلیغی یک نفرخاص تبدیل شده و بقیه کاندیداها را در فضای رسانه ای و تبلیغاتی می کوبیدند.درهمین استان لرستان دردوحوزه بروجردوپلدخترمردم باتاکیدبرانتخاب گذشته وباپرهیزازاحساس کارنامه هارابرگزیده وتمایل به تکرارنمایندگان دوره هشتم نشان دادند.به گونی که درحوزه انتخابیه خرم آبادرحیمی نسب علیرغم تمامی فعالیتهای رسانه ایی اش نتوانست دربین چهارکاندیدای اول منتخب مردم قرارگیردوخیلی زودازجریان رقابت بازماندودیگرنماینده این حوزه ملکشاهی رادهم پس ازسالهاانتظارمی رفت پایان دهنده رای یکبارمصرفی مردم این دیارباشدکه درراه دستیابی به این هدف ناکام ماندوقافیه رابه ابراهیم آقامحمدی واگذارکرد،دربروجردرای سنتی علاالدین بروجردی این باردرسایزی خفیف ترازادوارگذشته تکرارشداماهادی مقدسی ریس کمیسیون اجتماعی مجلس هشتم درمرحله دوم  صندلی سبزبهارستان رادررویارویی باچهره ایی تازه وارد”بهرام بیرانوندسپرد.درحوزه کوهدشت درسه ضلعی امامی ،قبادی وملکشاهی این الهیارملکشاهی بودکه به راحتی گوی سبقت رازدونامدارعرصه نهم ربودوریس کمیسیون قضایی مجلس هشتم راکنارزد.دردورودوازنانیزدرغیاب عزت الله دهقان ودرمرحله دوم عباس قائدرحمت دیگرتازه واردبهارستان ازلرستان نام گرفت ورقابت الشترونورآبادبه مثابه مجلس هفتم به کام الشتریهاشیرین شده وحجت الله سوری منتخب مردم این دوحوزه شده وبرخلاف رقابتهای زیگزاگی ویکباردرمیان گذشته محمدمحمدی نماینده دوره هشتم به علت بالابودن سن قانونی برای همیشه پس ازشکست دردوره نهم برای همیشه بابهارستان وداع کرد.

درالیگودرزنیزتوکلی که دردوره هشتم دریک انتخابات نزدیک مغلوب حجت اله رحمانی شده بودبارای قاطع مردم این دیاربه مجلس رفت ونهایتآدریک انتخابات سالم وکم نظیرپس ازکشیده شدن انتخابات به مرحله دوم علی کاییدی درهیاهوی شب نامه نویسی وعبورازنه رقیب انتخاباتی  پس ازغلبه برسیدحمیدرضاکاظمی درکنارعلاالدین بروجردی دونماینده مجلس هشتمی بودندکه رای اعتمادمجددمردم بروجردوپلدختراکسب کرده ومسافربهارستان شدند.

دربسیاری ازحوزه های دیگراستان که نمایندگان جدیدراهی بهارستان شده اندعلل رای آوری غالب در راباید چنین برداشت کرد: ۱- فامیل و طایفه گرایی ۲-دوستگرایی ۳- منطقه گرایی ۴- فرصت گرایی .در بحث فامیل و طایفه گرایی می توان گفت، با بررسی های انجام شده و میدانی مشخص شده است که نقش غالب جهت دهی مردم به سوی یک نامزد خاص درانتخابات نهم لرستان  را نه استادان دانشگاه، نویسندگان، روزنامه نگاران، روسای احزاب و نهادهای صنفی بر عهده دارند بلکه روسای طوایف بودند که چنین نفوذ و قدرتی دارشته وآنراایفاکردند.این شکل رای گیری بسیار تاثیر بسزایی در چندحوزه انتخابیه لرستان داشته  و حداقل ۴۰ درصد آرای منطقه این چنین جابجا می شود و نامزدهای انتخابات به فراخور میزان نفوذ شخصی یا عوامل خود رای طایفه ها و روستاها را جذب کردند. متاسفانه تفکر قبیله ای و جناحی که همچنان حکم فرمایی می کند باعث شده است تا افراد بر اساس شایسته سالاری انتخاب نشوند بلکه فامیل سالاری و گروه سالاری دربرخی انتخاب ها تاثیر مستقیم داشته باشد.

اما از دیگر عوامل تاثیرگزاری بر انتخابات در منطقه که مانع تکرارنمایندگان دوره هشتم شده “البته منظورتخطئه شایستگی  نمایندگان راه یافته به مجلس نهم نیست” دوست گرایی است . کاندیداهای مجلس با کمک عوامل خود اقدام به شناسایی افراد ذی نفوذ در منطقه کرده و با جذب و به کارگیری آنها با توسل به ابزارهایی که کمتر علاقه شخصی به کاندیدا در آن مشاهده می شود ، این افراد اقدام به ساخت زیرمجموعه های خود کرده و به صورت هرمی (گلدکوییستی) برای ستادهای انتخاباتی نفر جذب کرده اند. در این گونه موارد اشخاص صرفا جهت علاقه به دوستان خود و صرفا برای احترام ، به کاندیداها رای می دهند .
منطقه گرایی نیز از جمله عوامل تاثیرگزاردرانتخابات نهم بودکه دربسیاری ازحوزه هابسیارموثر بوده و نمی توان آنرادربرخی ازحوزه های انتخابیه لرستان ومناطق همجوارازجمله “پلدخترومعمولان ،الشترونورآباد،دورودوازنا،کوهدشت ،خرم آباد،دره شهرودهلران و…..” نادیده گرفت. درپاره ایی ازاین حوزه هاصرف نظرازاختلافات درسایزمحلی ودوگانگی زبانی ،قومی ویا… شکل رای ساکنین برمبنای بومی گرایی وانتخاب براساس خودی بودکه دربعضی حوزه هاباپیروزی ودربعضی دیگرباشکست مواجه شد. این چند گرایش از عوامل موثر در انتخابات مناطق همجوارولرستان به نظر نویسنده است که می توان دلایل دیگری نیز بر آنها اضافه کرد. اما هر انتخابی که در منطقه صورت میگیرد بر چشم اندازهای آن منطقه تاثیر میگذارد و با توجه به رای بایداز خود انتظار داشته باشیم.
اما برای تغییر نگرش به مسئله انتخابات و دور کردن مردم از چند عامل تاثیرگزار در رای ، نیاز به جنبش در قشر تحصیل کرده و آنانی که فارغ از گرایشات سیاسی و منطقه ای و قومی و قبیله ای دارد. احزاب سیاسی در منطقه فصلی هستند و به همین  خاطر نیز تاثیری بسیار اندک در انتخابات مجلس دارند و سندیکاها و تشکلهای صنفی فعالی هم وجود ندارد . در این بین می ماند اساتید و تحصیل کردگان دانشگاهی، روزنامه نگاران و رسانه ها که باید بار این مسوولیت را بر دوش گرفته و تا رسیدن به سرمنزل مقصود ازتلاش باز نایستند. به نظر می رسد برگزاری همایش ها ، سمینار ، بررسی های آسیب شناسانه ، میزگردها و کنفراسهای مداوم ، تاثیرات خود را در دراز مدت خواهد گذاشت و گرنه باید همیشه شاهد باشیم که ثروت و قدرت میداندار عرصه انتخابات بوده و حسرت برای اکثریت مردم خواهد ماند.