تاریخ : جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳
5

۳ عامل اساسی ظهور تفکر تکفیری/ مشارکت شیعه و سنی در گفتمان‌سازی ضد این جریان

  • کد خبر : 53304
  • 25 تیر 1393 - 21:31

احمد مبلغی رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس گفت: نادیده گرفتن خصایص دین در مطالعه دینی، عدم برخورداری از نگاه فلسفی در مطالعه دین و دوری از نگاه فطری در فهم دین عامل شکل‌گیری تفکر سخت‌گیرانه سلفی و تکفیری در جهان اسلام است.

1403560431_5f9ec0b2e765a617089a13fe6f9b5c6d_xl

 

به گزارش میرملاس نیوز ؛ حجت‌الاسلام و المسلمین احمد مبلغی، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با ایکنا درباره مبانی و اصول فکری گروه‌هایی مانند داعش گفت: اصولا دین در مرحله فهم شدن و به تعبیر امروزی قرائت شدن وضعیت‌های متفاوتی را از سرگذرانده و می‌گذراند؛ مشکل اول در فهم دین آن است که بسیاری از نگاه‌ها به دین تجزیه‌ای است.

۳ نوع خطا در فهم دین و تولد تفکر تکفیری

وی در توضیح این مطلب اظهار کرد: یعنی افراد دین را به بخش‌های مختلف تجزیه می کنند و هر بخش را جداگانه تفسیر می‌کنند و این یک خطای بزرگ در فهم دین است و بسیاری از اشتباهاتی که در شناخت دین و معرفت دینی حاصل می‌شود از خاستگاه مطالعات مبتنی بر تجزیه و بخش‌بخش کردن دین است.

مبلغی افزود: عامل دیگر بروز خطا در فهم دین این است که نگاه بسیاری از انسان‌ها به دین براساس یک تفکرفلسفی نیست. در واقع فقدان یک نگاه فلسفی عامل خطای انسان‌ها در فهم دین است.

وی عنوان کرد: منظور از نگاه فلسفی، یعنی مطالعه منسجم و منظمی که بتواند هدف دین و کارکردهای دین در اجتماع را معیار قرار دهد و با لحاظ آن کارکردها به سمت فقه و سلوکیات دینی بیاید و این فقه و سلوکیات دینی را دائما با آن اهداف و کارکردها مورد محک قرار دهد.

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس تأکید کرد: لذا نبود یک نگاه فلسفی در فهم دین، اشتباه بزرگی است که دین را به سمت سخت‌گیری‌های شکننده پیش می‌برد و از درون این سختگیری‌ها نحله‌ها و گروه‌های سلفی و پرخشونت بیرون می‌آیند.

وی یادآور شد: امام محمد باقر(ع) درباره خوارج به این مضمون می‌فرمایند که خوارج دین را سخت می‌گرفتند در حالی که دین سخت نیست. این بیان اشاره به این مسئله دارد که هر کسی که به سمت فهم دین می رود باید برخوردار از تحلیل باشد. ویژگی دین همان‌طور که رسول اکرم(ص) فرمودند «سهله» و «سمحه» است و قرائت سخت‌گیرانه خوارج به دلیل نداشتن نگاه تحلیلی به دین و یا به تعبیر امروز فقدان نگاه فلسفی بوده است.

مبلغی اضافه کرد: به عبارتی خوارج قادر به این نبودند که بفمهند، دین و شریعت اسلامی سهله و سمحه است و بدون محک زدن دیدگاه‌های خود نسبت به فقه، شروع به شناخت دین کردند.

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس اظهار کرد: عامل سوم در شکل‌گیری تفکرات سلفی و قرائت‌های سخت‌گیرانه از دین این است که اصولا انسان‌ها دین را در فضای فکری و یا  در یک گفتمان فکری مطالعه نمی‌کنند و خارج از این گفتمان به سر می‌برند و نتیجه، آن می‌شود که به صورت مرتب از نگاه‌های اولی، فطری، بدیهی و روشن دوری گزینند و تا ناکجاآبادها به پیش می‌روند.

دوری ازنگاه فطری به دین و زایش فهم خشن از دین 

وی تصریح کرد: بعد از مدتی دوری از آن وضعیت و خاستگاه اولیه ظهور دین، که در قرآن «فطرت» دانسته شده است؛ «فطره الله التی فطر الناس علیها»، تفکر سخت و دور از فطرت به زایش خشونت منجر می‌شود و در ادامه، خشونت، خشونت می‌زاید و اگر زمام مطالعه دینی از دست فطرت به درآمد دیگر هیچ تضمینی نیست که به جاهای سختی که تمام لطافت‌ها و زیبایی‌های دین را به کام خود فرو ببرد، نرود که همین طور هم بوده است.

مبلغی اظهار کرد: لذا این سه عامل، خاستگاه  تفکر سخت‌گیرانه خشونت‌گرای سلفی نسبت به دین است و همیشه چنین قرائت‌های سختی از دین بوده است و امروز هم وجود دارد. البته با این تفاوت که در روزگاران نخست اسلام این تفکر وجود داشت و خطراتی هم ایجاد کرد و حتی در زمان معصومین این تفکر خوارجی سرسخت در مقابل امیرالمومنین علی(ع) به مقابله برخاست.

وی ادامه داد: آنچه که امروزه وجود دارد این است که این تفکر سلفی از یک استحکام هم برخوردار شده است، به این معنی که لایه‌های تاریخی به خود گرفته است و خود را مبتنی بر اقوال و حرکت‌هایی در گذشته می‌بیند.

ضرروت مشارکت شیعه و سنی در جریان گفتمان‌ساز ضدتکفیری

مبلغی درباره راهکار مقابله با تفکر تکفیری و خشونت‌طلب گفت: اصولا انجام یک انقلاب فکری نسبت به معرفت دینی در فضای اسلام، به تنهایی توسط شیعه یا اهل سنت امکان‌پذیر نیست. این انقلاب فکری به شرطی قابل انجام است که شیعه و سنی با مشارکت هم در یک جریان گفتمان‌ساز ضد تکفیری حضور به هم برسانند بدون اینکه هیچ کدام بخواهد فکری را از دیگری قرض بگیرد.

وی اظهار کرد: در واقع شیعه و سنی می‌توانند با تکیه بر منابع اصلی و روش خود این کار را به پیش ببرند و هر دو بتوانند یک گفتمان غیرتکفیری از دین را ایجاد کنند و این امر سهل و آسانی است به شرطی که مقدمات آن ایجاد شود و آن زمان است که می‌توانند ریشه‌های سلفی‌گری تکفیری و افراطی را خشک کنند.

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس تأکید کرد: به نظر من مشکل اصلی آن است که روش مطالعه دینی دچار نقص وکمبود است. درست است که بسیاری از مسلمانان تکفیری نیستند اما چون در مطالعه دین از نقص روشی رنج می‌برند خود به خود فضایی فراهم می‌شود تا گروه‌هایی که دارای وضعیت اجتماعی، فکری و روحی خاصی هستند در شرایط نارسایی روشی به سمت تکفیر بروند و رشد پیدا کنند.

پیروی از شیوه امام علی(ع) در مقابله با خوارج در برابر تکفیری‌های امروز

مبلغی با بیان اینکه روش امام علی(ع) در مقابله با خوارج این بود که برشکل مطالعه دین در مقابل خوارج تکیه کرد، عنوان کرد: اگر شکل مطالعه دین به عنوان یک روش پابگیرد جایی برای سلفی‌گری و فهم خشن از دین باقی نمی‌ماند یا اگر هم بماند دیدگاه غالب یا دارای قدرت مانور در جهان اسلام نخواهد بود.

وی در پایان اظهار کرد: مشکل ما در روش مطالعه دین این است که خصایص دین را در مطالعه دین نادیده می‌گیریم. مطالعات دینی ما به صورت مجمع‌الجزایر پراکنده و نه در قالب یک مجموعه انجام می‌گیرد ومطالعه دین با نگاه فلسفی صورت نمی گیرد که اگر این سه مشکل رفع شود فهم دین دچار خطاهایی که از درونش تفکر سلفی خارج شود نخواهد شد. 

 

 

لینک کوتاه : https://www.mirmalas.com/?p=53304

برچسب ها

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 6در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۶
  1. واقعانداشتن نگاه تحلیلی در دین دردسر سازاست وامروز هرچه گرفتاری داریم از جمود فکری است!

  2. اگر کسی به اسلاف توهین نمی کرد اینها سلفی نمی شدند
    زندگی کنونی فضایی برای نگاه فلسفی باقی نمی گذارد
    شیعه وسنی باید در مسایل محتوایی دین مسابقه میگذاشتند ،فاستبقو الخیرات،نه در شکل ظاهری دین

  3. اهمیت خطر گروه داعش در این است که نوک پیکان حملاتش متوجه شیعه و سنی بویژه شیعه است . رادیکالیزمی که حتی در گروه طالبان نبود و این کار را برای جهان اسلام سخت کرده است .
    تبیین افکار و دیدگاه های افراطی این گروه یک ضرورت است .

  4. اهمیت خطر گروه داعش در این است که نوک پیکان حملاتش متوجه شیعه و سنی بویژه شیعه است . رادیکالیزمی که حتی در گروه طالبان نبود و این کار را برای جهان اسلام سخت کرده است .
    تبیین افکار و دیدگاه های افراطی این گروه یک ضرورت است .

  5. باعرض سلام وادب خدمت حضرت حجه الاسلام والمسلمین حاج آقا مبلغی .
    مقاله ودر حقیقت دل نوشته اتان حاوی نکات ارزشمند وبالایی است که برگرفته ازعمق اندیشه و طرز تفکر وجامع نگری حضرتعالی دارد .استفاده بردیم وامید است که کماکان شاهد استمرار چنین مقالاتی از حضرتتان باشیم.
    مستحضرید که از صدر اسلام تاکنون گروهها وفرق مختلفی با روشهای گوناگون افراط وتفریط ظهور کردند وشاید بتوان گفت اولین گروهک افراطی تکفیری همان «خوارج»مشهور بودند ونقطه مقابل آن گروه یعنی تفریط گروه «مرجئه » بود.
    خوارج بزرگترین شخصیت جهان اسلام بعد از حضرت محمد (ص) یعنی حضرت علی(ع)را که پرورش یافته وتربیت شده دست پیامبر واولین مردی بود که به اسلام گرویده بود را تکفیر نمودند واز اومی خواستند که توبه نماید.
    دیدن تنها یک بعد از ابعاد گوناگون مکتب مقدس اسلام یا بفرموده شما دیدن یک جزئ وندیدن تمام اجزائ
    وپیکره منجر به تفسیر جزیی وناقص وسرسری وبدنبال آن ظهور وبروز گروهکهایی همچون خوارج .مرجئه .
    اهل الحدیث. حنابله .اخباریین .اشعریگری ودر این اواخر سلفی گری واقسام آن همچون طالبان.القاعده .
    داعش. بوگوحرام و…..شده است .
    از اینرو برعلمای واقعی وپژوهشگران حوزه راستین دین است تا با ترسیم چهره واقعی اسلام و ابعاد مختلف آن خصوصا در بین قشر جوان ودانشگاهی راه نفوذ افکار بیگانه والتقاطی و تک بعدی وانحرافی را ببندند.

  6. باتشکرازحضرت آىت الله مبلغى بخاطرپرداختن به اىن موضوع مهم
    عرض شودهمیشه ود رطول تاریخ گروههاى افراطى وجودداشته ورودرروى مسلمانان قرارگرفته اند
    این کروه افراطى داعش هم ازاون طیف گروههایى است که هدفىجز اختلاف ودودستگی میان مسلمانان رو ندارند.
    لذادراین شرایط دشوارواین پیج خطرناک همه ى ماوظیفه داریم افراط وتندروى ولو ازطرف خودمان رو محکوم وباعثین افراط رو منزوى نماییم ریاست محترم جمهورآقاى روحانى خطاب به حمایت کنندگان این گروه افراطی فرمودنداین گروه دیرىازودسراغ شماهاخواهندآمد
    واقعاهم همینطوزخواهدشد
    تذکراین نکته لازم است درکشورماهم جنىن تفکرىوحودداردکه اگراین تفکرتقوىت شودبراىآىنده این ملت هزینه اى جبران ناپذیربدنبال خواهدداشت.
    تفکرى که متاسفانه تاکنون به جد باآن برخوردى صورت نگرفته .تفکرى که به راحتى قتل ا فرادمسلمان ودلسوزان این نظام رو جایز مى داند
    على ایحال تندروى وافراط محکوم به شکست است واین حقیرخیلى خوشبین هستم که این گروه موسوم به داعش هیج جایگاهى درمیان اهالى شیعه وسنى نخواهدداشت .وإن شاالله باهوشیارى مردم مسلمان سنى وشیعیان معتدل این فتنه خاموش خواهدشد.
    خداونسبحان میفرمایدهرکس به عمد مسلمانیرو به قتل برساند انگارتمام مردم راکشته است

قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.