- پایگاه خبری، تحلیلی میرملاس - https://www.mirmalas.com -

نقش والدین در تربیت فرزندان

02

 

امید فلاح / میرملاس نیوز : 
 
از دیر باز رعایت ادب وهنجارهای اجتماعی مورد پسند هر انسانی بوده است ،با اینکه در فرهنگ وادب فارسی ما مردمان ایران زمین، بسیاری از اشعار وحکایات از بزرگان ادب نقل گردیده و نیز ازآنجا که ما خود را مسلمان وپیرو منویات ائمه معصومین می دانیم،در خصوص ادب، هم در قرآن مبین و هم در احادیث وروایات پیامبر عظیم الشأن وامامان ودیگر بزرگان دین مبین اسلام درخصوص رعایت ادب و هنجاراجتماعی بسیار سخن گفته شده است وهر روز در هر جای ومکانی سخن از ادب و سجایایی اخلاقی به گوش می رسد در این مختصر نگاهی گذرا به ادب از دیدگاه شعرا می پردازیم به امید آنکه مورد قبول جوانان واولیا محترم آنان واقع شود.
شیخ مصلح الدین سعدی شیرزازی شاعر بلند پایه قرن هفتم در گلستان وبوستان خود سخنانی گفته است که امروز به درد جامعه وجوانان ما می خورد ،گویی سعدی در این زمان حاضر بوده وشاهد هنجارها و ناهنجاری های کشور خود بوده است .
ادب همواره یکی از آموزه های انسان بوده است بدترین والدین هم از اینکه فرزندانشان ادب را رعایت نمی کنند در رنج وعذاب هستند .آدابی چون احترام به بزرگتر ها ،انتخاب دوست خوب و رعایت هنجارهای اجتماعی .
با اینکه در هر برهه ای از تاریخ ممکن است هنجارها و بایدها ونباید های جامعه با دیگر زمانها متفاوت باشد اما همواره آداب و سننی هستند که مقید به تاریخ نیستند و همیشه در گذر رمان مورد پسند همگان بوده وخواهد بود .
یک اصل کلی در بینش همه بزرگان دین وادب ما وجود دارد که انتخاب دوست می تواند راه وبی راهه را به ما نشان دهد .در گلستان سعدی آمده است .
 
گِلـی خوشبوی درحمـام روزی                 رسید از دست مخدومی به دستم   
بدو گفتم که مشکی یا عبیری                  کــه از بـــوی دلاویـز تــو مستم
بگفـتا مـن گِلــی ناچیز بودم                  ولیکـن مــدتی بــا گــل نشستم
کمال هم نشین در من اثر کرد               وگـر نـه من همان خاکم که هستم
 
انسان بسیاری از رفتارها و کنش های دوستان را به راحتی می پذیرد در حالی که شاید خود اصلاًخبر نداشته باشد یک دوست خوب آنچنان ما را در خود هضم می کند که ما عین او می شویم، درست مثل قرار گرفتن خاک در کنار گل که بو واثرش در خاک ناچیز هم ثابت می ماند .
 
در جایی دیگر از گلستان سعدی آمده است :
 
سگ اصحاب کهف روزی چند           پی نیکــان گرفت وآدم شد
فــرزند نـوح با بدان بنشست            خــاندان نبـوتش گـم شد
 
در اینجا نقش والدین در انتخاب دوستان فرزندان دلبند خود مشخص می شود؛ روزی که دوست بدی را با فرزند خود می بینیم ،یقین داشته باشیم که فرزند ما نیز روزی بد خواهد شد .با آنکه شاید عکس این قضیه هم متصور باشد،اما آنچه مسلم است،  در حال حاضر وبا وجود سیل وسایل انحرافی وبی بند وباری های دنیای کنونی ، بد بودن شاید راحت تر از خوبی ورعایت ادب ونزاکت وهنجار اجتماعی باشد ودر بسیاری از موارد اتفاق افتاده است که یک دوست بد بسیاری از دوستان خوب را با خود همراه نموده ودر مسیر انحراف کشانده است.
انجام فرایض اسلامی چون شرکت در نماز جماعت ،نمازجمعه ،روزه گرفتن احترام به بزرگتر ها بویژه والدین وبسیاری دیگر از نشانه های ادب و سجایای اخلاقی نیاز به یک محرک ومشوق دارد واگر فرزند ما با بدان بنشیند ، تمایلی به انجام این فرایض که سرلوحه رعایت ادب واخلاق است نخواهد داشت و هر روز از آنها فاصله می گیرد تا جایی که خود را قانع می سازد که چرا فلان دوست من این فرایض را انجام نمی دهد یا در فلان فیلم ماهواره فلان بازیگر با والدین خود بی احترامی نمود.
شرکت در جلسات وپارتی های شبانه این روزها در بین جوانان بسیار شده است وبا کمال تأسف در بین دختران وزنان جامعه بویژه در شهرهای بزرگتر نیز اتفاق می افتد .
وقتی فرزند خود را آزاد وتمام امکانات انحراف را در دسترس وی می گذاریم، در واقع نقش هدایت گر رو به افول وی را بازی می کنیم ،وقتی دختر یا زنی با انواع واقسام آرایش های زننده وارد خیابان می شود درواقع خود را به دیگران عرضه می دارد. در این خصوص مولانا در دفتر اول مثنوی  بسار زیبا در داستان طوطی وبازرگان می گوید:
 
یعنی ای مطرب شده با عام و خــاص                   مرده شو چون من که تا یابی خــلاص
دانـــه بــاشی مـرغکانت بـر چــنند                    غنـچه بــاشی کــودکـانت بــر کـنند
دانــه پنـــهان کــن بـکلی دام شـو                    غنـــچه پنـــهان کـــن گـیاه بـام شو
هر که داد او حسن خود را در مــزاد                    صـــد قضــــای بــد سـوی او رو نهاد
چشمــهـا و خشمـــهـا و رشکــــــها                    بـــر سـرش ریـزد چـو آب از مشــکها
دشمنــــان او را ز غـیــرت مـی‌درند                    دوســتان هــم روزگـــارش مـــی‌بـرند
آنک غــــافل بـود از کشت و بـــــهار                   او چــه دانـــد قیمـــت ایــن روزگــار
در پنــــاه لطـف حـق بــاید گـریخت                    کـو هـزاران لطــــف بــر ارواح ریخـت
تـا پنـــاهـی یـابـی آنـگه چــون پناه                    آب و آـتــــش مـــــر تــرا گردد سپاه
 
شاه بیت این ابیات همین است که:
 
هر که داد او حسن خود را در مــزاد                    صـــد قضــــای بــد سـوی او رو نهاد
 
زیبایی وحسن را نباید در معرض دید همگان قرار داد و در چنین مواردی باید چون گیاه بام خود را از توجه ونشان چشمها و حسد ها و … در امان نگه داشت و با تمسک در پناه حق خویشتن را به سرمنزل رستگاری رساند و آیاپناه حق چیزی جز رعایت حجاب اسلامی است ؟
وغنچه آیا همان عفت زن و مرد ودختر مسلمان نیست؟
وقتی همه می دانیم که ماهواره وبسیاری از وسایل ارتباطی این روزها برای دختر وپسر جوان ما زهر است ،انحراف به بار می آورد چرا باید آن را در دسترس نوگلان باغ زندگی خود قرار می دهیم .آیا کسی راضی می شود که فرزندش به انحراف کشیده شود ؟آیا کسی حاضر به خوراندن زهر به فرزند خود می شود؟یقیناًوقتی انواع واقسام وسایل انحراف را در اختیارش می گذاریم در واقع قطره قطره زهر انحراف را در کامش می ریزیم.
انسان موجودی خردمند است وتفاوت آن با دیگر موجودات در همین تعقل و خرد ورزی است .باید به عواقب کار فکر کرد وبیهوده خود را مصون از اشتباه ندانیم .همانطور که سنایی شاعر بلند پایه می گوید:
منشین با بدان که صحبت بـــد                 گـرچه پاکی تو را پلید کند
آفتــابی بـــدیـن بــــزرگی را                  پــاره ای ابــر نـاپدید کند
شاید بیهوده به خودمان مطمئن هستیم، شاید نمی دانیم چه دامی بر سر راه فرزندانمان پهن شده است؟اما هرچه هست نمیخواهیم خاری به پای دلبندانمان برود .باید باور کنیم فرزندان ما هم ممکن است با انتخاب دوست بد ،وسیله ارتباطی بد ،یا مسیر بد ممکن است هم اکنون در گرداب دست وپا می زند باید دستشان را گرفت و دام از پای ودشت و چشمشان باز کرد .البته هیچ کس منکر اجتماعی بودن انسان نیست .بسیاری از آداب وسنن پسندیده در روابط اجتماعی بروز می کند .اما باید مواظب روابط ووسایل اجتماعی  ناسالم بود .امید اینکه این مختصر تلنگری باشد به ما والدین تا بیشتر مراقب عزیزان خود باشیم.
والسلام پایدار بمانید وباادب
 
امید فلاح کارشناس ارشد ادبیات فارسی