دکتر یحیی قبادی /سرویس منتظران:
– منظومه عملیات خیبر به تاریخ ۳/ ۱۲/ ۱۳۶۰ در جبهه جنوب ، از دفتر تقویم نبردهای زمینی دکتر یحیی قبادی (به زبان فارسی و گویش لکی)
الف – به زبان فارسی:
روز سوم ماه اسفند شصت و دو // ای بسیجی عزم خیبر کن، بدو
رمز آن چون یا رسول الله بود // یاری از احمد میسر می شود
جای آن منطقه ای بکر و وسیع // عاملِ یورش، جوانهایی منیع
شاید از آن شد میسر بصره را // شد تصرف یا که شد در حصر ما
این نخستین حمله یِ آبیّ و خاک // که بود خیلی وسیع، دشمن به چاک
شد تصرف صد هزار هکتار هور // که درآن دشمن نداشت یکجای مور
چون جزایر، نام آن مجنون زما // شد طلاییه رها خیلی بجا
کشته یا زخمی ، هزار پانزده نفر // شد اسیران ، صدمین یازده نفر[۱]
منهدم پانزده پرنده از عدو // هم هلی کوپتر، هواپیمای او[۲]
منهدم یکصد و شصت تانک عدو // با حساب آنچه بگرفتیم از او
لاجرم دشمن گرفت یاری ز غرب // عاقبت با بمب شیمیایی به حر
ب – به گویش لکی:
سال شص و دو، روژ سه اسفند // حمله خیبر بی، تیرََل اژ کمند
رمز حمله مون یا رسول الله // احمد کمک دای الحق جندالله
منطقه حمله، جا بکر و وسیع // حمله ور بی نه، جوان أل منیع
نتیجه حمله شاید بصره بو // عر که نگرت مون ، محاصره بو
اولین حمله ، آوی خاکی مون // نتیجه حمله عو چالاکی مون
زمین آگریا ، صد هزار هکتار // دشمن وه شکس هیوای چوی کفتار
کشیا و زخمی تا پانزه هزار // رقم اسیرَل ویش تر اژ هزار
إ را کت پانزه بالنه دشمن // هلی کوپتر و طیاره اهریمن
یه صدوشص تانک وَگرد نفربر // توپ و تجهیزات کتنه سو وَر
وقتی قافیه عر دشمن تنگ بی // بمب ال شیمیایی وسیله جنگ بی
بمب شیمیایی سوقاتیه غربه // نیشانه تنگیه صدام وَ حربه
وَ گرد شیمیایی خیانت کردی // ناجوانمردی ، جنایت کردی
- ۱۵۰۰۰ نفر از نیروهای دشمن کشته و زخمی و ۱۱۴۰ نفر اسیر شدند
- ۶ هواپیما و ۹ هلی کوپتر
درود بر دکتر فرهیخته لکستانی
سلام سپاسگزارم
آز آقای قبادی که عنوان دکتر دارند، بعید است که این شعرگونه (شعر فارسی) را انتشار داده اند. چون فاقد معیارهای اولیه ی شعر مثل وزن است تا چه رسد به بحث زیبا شناسیِ صوری و محتوایی.
شعر لکی اش نیز ضمن برخورداری از همین ایراد، از نظر واژگان، چندان لکی نیست مثلا
«روژ سه اسفند» چندان لکلی نیست، معادل لکی اش می شود «سئِمِ اَسفَن»
«تیرََل اژ کمند» ظاهرا اشتباه تایپ شده، باید «تیرل اژ کمون» بوده باشد.
لکیِ «کفتار» قمطار است
و…
این کار در سطحِ فنیِ هومیان نیز نیست.
با سلام و سپاس
از ارایه نظر وراهنمایی شما بسیار سپاسگزارم
ضمنا در خصوص ایرادهای فنی که مرقوم فرمودید نیاز به بحث حضوری و مجال بیشتریست.
ای کاش می فرمودید زبان لکی و نه گویش لکی
چون لکی افعال دقیق را در زمانهای مختلف داراست
سلام و سپاس. بله ایکاش
تلاشی در سرودن نظم
ان شاالله شاهد تلاش افراد تواناتر در عرصه تاریخ دفاع مقدس باشیم
باسلام وتشکر از آقا امین آزادبخت ، آقا بهزاد باقری ، دکترقبادی و دوست عزیزی که از سرخیرخواهی و به نیت اصلاح ، این سروده را به نقد کشیده اند فارغ از نسبتم با آقای دکتر دوسه نکته را عرض می کنم :
۱. نفس یادکرد دوران طلایی دفاع مقدس ارزشمند است و البته بدیهی است که ارائه کارهای فاخر ، مطالبه جدی همه فرهیختگان است اما افسوس که یادگاران آن دوران هم از این مهم دریغ می نمایند .
۲. یکی از اصول ارزیابی جامع آنست که هر پدیده و موضوع من حیث المجموع بررسی شود و الا روشن است که هرکار نقص های خود را دارد . جالب آنست که آقای دکتر خود واقف به کاستی های موجود در این منظومه هست وبا اسرار امثال ما اجازه نشر موردیِ آن را در این فضای محدود داده است وبر همین اساس به درخواست چندسال قبل ما برای انتشار آن مخالفت نمود .
۳. اصل نقد از ضروریات رشد و تعالی یک جامعه پویاست اما مطلوب آنست که در نقد نیز لحن و واژگان مناسب استخدام شود تا تأثیر کلام مضاعف گردد.
اصرار
با سلام ضمن سپاس
نکات منفی نقد ایشان را نادیده گرفته و از نکات مثبت استفاده خواهیم کرد
هادی عزیز شما اگر دکتر رو دوست دارید نباید برای انتشار این مطلب به ایشون اصرار می کردید جناب قبادی عزیز میتونستن به شکل خاطره گونه اون عملیات مهم رو نقل کنند و در یک نوشته از حماسه آفرینی های اون دوران برای امثال ما جوانترها بگن. مخالفتم به خاطر علاقه ام به جناب قبادی و دفاع مقدس و دوستان میرملاسی که به حق یکی از حرفه ای ترین تیم های رسانه ای در لرستانند. خواهش میکنم منصفانه در مورد نقدها قضاوت کنید.
برخی زبانشناسان لکی را در شاخه گویش‌های جنوبی کردی طبقه‌بندی می‌کنند، اتنولوگ آن را یک زیرشاخه چهارم کردی طبقه‌بندی میکند. و برخی آنها را قومی مابین کردها و لرها نامیده‌اند و برخی لکها را یک شاخه مستقل از اقوام ایرانی میدانند. و چون در آغاز پیدایی و تجمع خود حدودأ صد هزار خانه بوده‌اند، آنها را «لک»؛ یعنی، «صد هزار» نامیدند.[نیازمند منبع] مهمترین طوایف لک ایران عبارتند از آزادبخت،کاوشوند و زردلان،جلالوند،قیاسوندعثمانوند،ایل مافی , ایل باجلان و ایل بیرانوند که در نواحی ایلام و کرمانشاه و لرستان ماوا داشته‌اند.
طوایف لک که در لرستان زندگی می‌کنند غیر از طوایف لر هستند.شاه عباس اوّل در دورهٔ صفویه لکها را به لرستان منتقل کرد و درآنجا سکونت داد و طایفهٔ سلسله که قبلاً در منطقهٔ مایدشت کرمانشاه ساکن بود و طایفهٔ دلفان در قرن سوم تیولی در شمال لرستان داشته‌اند و طایفهٔ باجلان از منطقهٔ موصل آمده‌است.
در زمان نادر شاه بخشی از سپاه نادر را لکها تشکیل می‌دادند. در دوره قاجار، به علت انتقام گیری از زندیه، بسیاری از طوایف لک، منقرض و به نقاط مختلف پراکنده شده‌اند. در زمان مشروطیت هم لکها به فرماندهی یارمحمدخان کرمانشاهی نقشی ایفا کردند وبه قول کسروی، یار محمد خان یکی از سمبل‌های مشروطه بوده؛ و در نهضت جنگل هم لکها نقش بسزایی داشتند.
تبارشناسی منابع گوناگون نظرهای گوناگونی را در مورد تبار لکها ارائه می‌دهند. زبانشناسان لکی را در شاخه گویش‌های جنوبی کردی طبقه‌بندی می‌کنند، اتنولوگ آن را یک زیرشاخه چهارم کردی طبقه‌بندی میکند. برخی لکها را قومی مابین کردها و لرها نامیده‌اند و برخی لکها را یک شاخه مستقل از اقوام ایرانی میدانند
چنین به نظر می‌رسد که روند اخذ هویت کردی که از سده‌ها پیش مردم گوران مناطق اردلان (به مرکزیت سنندج) و سرزمین کرمانشاه در بر گرفت،در منطقه لک‌نشین تکمیل نشده و باعث مناقشه‌آمیز بودن موضوع تعلق قومیتی لکها شده‌است. نتیجتاً چنین به نظر می‌رسد که لکی از هر دو زبان کردی‌تبار و لری‌تبار عناصری داراست. اما با دقت در آن می‌توان دریافت که قرابت بسیار زیادی با کردی کلهری داردایل لک بالاوند ایرانی تبار شامل طوایف بالاوند، اولادها، کاوشوند، خلفوند، بهمنیا روند، پیراحمدوند، لروند کلهر و داجیوند که در منطقه هلیلان و زردلان ساکن هستند از تیره‌های قدیمی و بومی منطقه و از اعقاب طوایف ساسانیان هستند و بعضی معتقدند که از نسل بهرام گور و به احتمال قوی دارای آیین زرتشتی بوده‌اند.
نظریه کردی‌تبارگویش‌های جنوبی کردی یا (جنوب شرقی) شامل تعداد زیادی لهجه‌های منفرد و متفاوت نظیر (کرمانشاهی، کلهری، سنجابی، لکی فیلی در استانهای کرمانشاه، کردستان، ایلام و لرستان در غرب ایران و نیز در شرق عراق می‌باشند.
دانشنامه بریتانیکا لکها را از اقوام کرد نام می‌برد.و شماری دیگر از منابع نیز لکها را در شاخه اقوام کردی از شاخه زبان‌های ایرانی‌تبار غربی قرار داده‌اند.در کتاب «دائرهالمعارف اسلام» آمده‌است که: در لرستان قدیم برخی اقوام کرد (قبایل لک در شمال و همچنین در بین فیلیها، ایل محکی) زندگی می‌کنند.
دهخدا در مورد لکها و لهجه لکی می‌نویسد: کردهای لکی در لرستان ساکن و خوش هیکل و تنومندند. رنگ آنها گندمی و مویشان سیاه یا خرمایی تیره‌است. لهجه لکی؛ لهجه‌ای از زبان کردی که مردم هرسین و توابع بدان سخن گویند. دائرهالمعارف بزرگ اسلامی نیز، لکی را لهجه‌ای از زبان کردی دانسته‌است؛ زبانشناس کانادایی آنونبی نیز در مورد لکی نوشته‌است که نظر فتاح را قبول دارد که لکی را در میان زبان‌های کردی طبقه‌بندی کرده‌است.
ساختار اصلی دستوری و افعال ربان مردمان لک «همانند دیگر لهجه‌های کردی» در زمره زبان‌های شمال غربی ایرانی قرار می‌گیرد. این ارتباط همچنین با مشاهده بقایای ساختار کنایی (ارگاتیو) در لکی تصدیق می‌شود. در گویش لکی مانند سورانی و کرمانجی ویژگی ارگاتیو مشاهده می‌شود، بنابراین زبان لکی شبیه به کردی و از لری متفاوت است. ولی در لرستان ترکیب و واژه‌های لکی به شکل گسترده‌ای به سوی لری تغییر کرده‌اند
منبع : ویکیپدیا
سپاسگزارم. استفاده کردیم.
با سلام
جناب اقای آزاد بخت میدانید که ویکی پدیا یک منبع تایید نشده است و در صحت مطالب ان باید تردیید داشت
جناب اقای آزاد بخت چه اصراری دارید بگویید که لک ها کرد هستند به نظر بنده لک ها نه کردند نه لر شما به نورآباد نگاه کنید بیشتر به هرسین و کرمانشاه متمایلند تا خرم اباد اما زبانشان کردی نشده همان لکی نورابادیه به الشتر نگاه کنید بیشتر به خرم آباد در تماسند اما کلامشان لکیه حالا میشه گفت تحت تاثیر زبان فارسی قرار گرفتند چرا؟ زبان رسمی فارسیه تلویزیون رادیو روزنامه ………….فارسیه این بلا نه تنها سر زبان لکی که دارای واژگان زیاد ی از فارسی است اومده بلکه حتی ترک زبانان نیز متعرضند به نظرم نباید قوم لک برای پیشینه سازی فرهنگی خودش را به زبان کردی یا لهجه لری پیوند بزند لکها مفاخر ادبی هم مثل ملا پریشان و شاید بابا طاهر هم داشتند
جناب آشنا مطالب اقای آزادبخت نشان از تبعیض رفتاری مرکز استان جنابعالی و صدا وسیمای مرکز لر که از صحبت کردن با زبان لکی در فیلم ها و سریال های ساخت استان ممانعت بعمل می اورد و بچشم تحقیر به لک و فرهنگ دیرینه ان نگاه میکند و ..
جناب قبادی عزیز شما فارغ از شاعر بودن دکتر بودن و یادگار جنگ بودن برای ما عزیزید ولی به نظر من نباید به هیچ وجه اجازه نشر این شعر!! رو می دادید از عزیزان میرملاس هم خواهش میکنم کمی بیشتر دقت کنند در ارائه مطالب. به قول دوستمون یاد کردن از دفاع مقدس کار ارزنده ایست ولی از راه درست و اصولی آن نه راهی که با احترام به شما باید بگم نادرسته و دون شان شما و دفاع مقدسه چون به هیچ وجه اصول سرودن در اون رعایت نشده
زنده باد زبان لکی
زنده باد زبان لکی