- پایگاه خبری، تحلیلی میرملاس - https://www.mirmalas.com -

پیشگیری از خطرات کار با رایانه

u0645u062Du0633u0646

 

محسن میرزایی / میرملاس ؛

رعایت اصول ارگونومی درکارباکامپیوتر
مقدمه:امروزه ازکامپیوتردرمنازل،فروشگاهها،شرکتها،ادارات، کلوپ بازیهای رایانه ای،کافی نت هاو……استفاده می شود.صرفنظرازخدماتی که کامپیوتربه انسان ارائه می دهد درکارکردن باکامپیوتراگراصول ارگونومی رعایت نشودکاربر دچارعوارض ومشکلاتی نظیرچشم درد،سردرد،درهای اسکلتی- عضلانی (درددرناحیه کتف،شانه، پشت،کمر،مچ دست وزانو)خواهدشددرصورتی که بارعایت اصول ارگونومیکی وانجام یک سری حرکات کششی ونرمشی به راحتی می توان ازابتلابه این عوارض جلوگیری کرد.تحقیقات نشان داده است که احساس دردوناراحتی درقسمتهای دستگاه اسکلتی- عضلانی ازمشکلات عمده درمحیط های کاری است
قبل ازشروع بحث یک تعریف ساده ازبهداشت حرفه ای وارگونومی داشته باشیم
بهداشت حرفه ای علمی است که هدفش تامین سلامت شاغلین وپیشگیری ازبیماریهای شغلی است
ارگونومی واژه ای یونانی است که ازدوکلمه ارگوبه معنی کارونومی به معنی قانون تشکیل شده است .هدف ارگونومی طراحی ابزاروسایل کاربه نحوی است که کوچکترین مشکلی برای کاربریاکارگرایجادنکند.یعنی متناسب نمودن شرایط کاربافرد.
اولین ابزاری که درکارباکامپیوتربایدبه آن توجه نمودمیزکاراست .میزکامپیوتربایدپایه های آن قابل تنظیم باشدوارتفاع آن ازسطح زمین بین ۶۶تا۷۱سانتیمترباشد.فضای زیرمیزنبایدتوسط کیس ودیگروسایل اشغال شودتاپابه راحتی حرکت داشته باشد.استفاده اززیرپایی برای راحت بودن وضعیت پاهاتوصیه شده است.لبه میزبایدگردباشدتادرهنگام تماس بامچ دست وساعددرداحساس نشود
یکی دیگرازمتعلقات کامپیوترمانیتوریاصفحه نمایش است . وقتی کاربرروی صندلی نشسته است وستون فقرات وی شکل طبیعی خودراحفظ نموده(شکل طبیعی ستون فقرات بصورت Sکشیده است)ومستقیم به جلونگاه می کندلبه بالایی صفحه مانیتوربایدباچشم دریک خط باشد.چون درغیراینصورت اگرصفحه مانیتوربالاتریاپایین ترازافق دید باشدبه مرورزمان باعث بروزعوارض درناحیه گردن خواهدشد.پس ازهرنیم ساعت کارباکامپیوتربایدبه مدت چنددقیقه به اشیاء واجسامی که درفاصله دور(شش متری)ازماقراردارندنگاه کرد.کاربرانی کارتایپ انجام می دهندبایدازگیره کاغذاستفاده کنندوگیره کاغذبایدباصفحه نمایش دریک راستاوکنارهم باشندتاازخم کردن گردن وایجاددرددراین ناحیه جلوگیری شود.
ازدیگرمتعلقات کامپیوترصفحه کلیدیاکیبورد است،سطح صفحه کلیدبایدتقریباًهم ارتفاع بادسته صندلی وآرنج ومچ دستهاباشد موقعیت mouse(ماوس)نیزبایددرهمین ارتفاع ونزدیک ترین محل به صفحه کلیدباشد.ازپد یازیرماوسی مناسب واسفنجی استفاده شودتادرناحیه مچ دست دچارعارضه نشویم.
صندلی:جهت تشخیص صندلی مناسب :۱-روبروی آن می ایستیم دراین حالت زانوهابایدبامحل نشستن دریک راستاباشند(زانوهابامحل نشستن تماس داشته باشد) ۲-روی صندلی می نشینیم دراین حالت قسمت داخلی زانوبالبه صندلی بایدبه اندازه یک مشت جمع شده کاربرفاصله داشته باشد(تاجریان خون گردش بهتری به اندامهای تحتانی داشته باشد) زانوباید بین ران وساق پازاویه نوددرجه تشکیل دهد.۳-تکیه گاه یاپشتی صندلی بایدبه نحوی تنظیم شودکه انحنایاگودی کمرراپرکند.پس درهنگام کارباکامپیوتربایدازصندلی استفاده شودکه :ارتفاع،ودسته صندلی آن قابل تنظیم باشدیابه عبارتی صندلی ارگونومیک باشد.دسته صندلی بایدباصفحه کلیددریک راستاباشدوآرنج بین بازووساعدزاویه ۹۰درجه بسازد(دراین حالت درناحیه کتف وبازواحساس خستگی به کمترین حدمی رسد) سایرفاکتورهای محیطی تاثیرگذاربرارگونومی کارباکامپیوترشامل دمای محیط اتاق کاراست که بایدبین ۱۹تا۲۳درجه سانتی گرادباشد،روشنایی محل کاراست که شدت آن نبایداز۳۰۰لوکس(واحداندازه گیری شدت روشنایی)کمترباشدوترجیحاًترکیبی ازنورزردوسفیدباشد.میزکاررابایدطوری قراردهیم که زیرنورمستقیم لامپ نباشدکه باعث خیرگی شود.دراستفاده ازروشنایی طبیعی نیزنبایدصفحه مانیتورپشت یاروبروی پنجره باشدبلکه بایدصفحه مانیتورباپنجره زاویه ۹۰درجه تشکیل دهدونورازسمت چپ به صفحه مانیتوربتابد.سطح روی میزبایدبه رنگ مات باشدتاازانعکاس نوربه چشم وصفحه مانیتورجلوگیری شود. نرمشهاوحرکات کششی توصیه شده که بایدپس ازهریک ساعت کارباکامپیوترودرانتهای روزکاری آنهاراانجام داد:

 

 16211222819242832614705977121361105200

 

گردآورنده: محسن میرزایی مسئول واحدبهداشت حرفه ای مرکزبهداشت کوهدشت
منابع:ارگونومی اداری دکترشهرام وثوقی،مقاله ارزیابی ارگونومیک دکترعلیرضاچوبینه