خداوند قدرت تفکر را برای انسان به ودیعه سپرده تا به وسیله آن جهت ارتقاء و بهبود شرایط زندگی تلاش کند اما آدمی در اثر استفاده بیرویه و نادرست از منابع باعث نابودی خودش شده است.
یکی از این مناطق که فدای حرص آدمی شده، کوهدشت است. منطقهای با دشتهای پهناور که شغل اکثر مردم آن کشاورزی است و سالها با این حرفه امرار معاش میکنند.
آب کوهدشت را با حفر چاههایی در آن تأمین میکردند که حال با افت شدید آب و ریزش دیواره مواجه شدهاند. در این میان قرار بود با احداث سد معشوره مشکل آب این شهرستان مرتفع شود که حال طبق آخرین اخبار این سد نیز به پروژههای بیبرنامه مبدل شده و آب آن به کوهدشت نخواهد رسید!
با این وجود باید پرسید تکلیف هکتارها زمین تشنه این منطقه و مردم آن چیست؟ باید فکری اساسی برای این معضل شود چراکه شمارش معکوس برای نابودی کامل این دشت به صدا درآمده است…
یک کارشناس حوزه آب در این باره گفت: کوهدشت با ۷۳ هزار و ۵۳۵ نفر جمعیت، ۲۷۲ روستا و ۱۷۱۶۹ خانوار دارد که آب آنها از طریق ۴۷ چاه تأمین میشد که ۲۴ مورد به دلیل کاهش شدید یا ریزش از حیز انتفاع خارج شدهاند و مابقی نیز با کاهش آبدهی ۲۰ تا ۸۰ درصدی مواجه شدهاند.
طهماسبی اضافه کرد: منابع تأمین آب در شرق و شمال کوهدشت مشکل داریم، چاههایی که بوده به علت عمر کمتر آبدهی مناسبی داشتند اما به مرور زمان راندمان چاهها پایین آمد؛ چاههای عمیقتری در منطقه زده شد و آبدهی کاهش پیدا کرد.
وی ادامه داد: همچنین در این مناطق حرکت زمین را به علت ریزش دیواره چاهها داریم که به یکی از مشکلات منطقه تبدیل شدهاند.
این کارشناس افزود: آبدهیها افت پیدا کردهاند و زنگ خطر به صدا درآمده است. چاهها یا خشک شدهاند و یا به دبی ۳ لیتر در ثانیه رسیدهاند. شهرستان رومشکان نیز ۳۳ هزار و ۵۲۵ نفر جمعیت و ۳۳ روستا دارد که ۸۱۲۸ خانوار است. این منطقه نیز ۲۲ مورد چاه دارد که با همین مشکلات روبرو بوده و ۱۰ مورد از چاهها از حیز انتفاع خارج شدهاند.
طهماسبی تصریح کرد: تولید روزانه فعلی به دلیل مشکلات اجتماعی و عدم رعایت الگوی مصرف به صورت غیریکنواخت مصرف می‌شود. این منطقه سه برابر الگوی جهانی، مصرف آب دارد. بخش غربی رومشکان آبرفت خوبی داشت و آبدهی آن نیز مناسب بود اما حال آبدهی کم یا ریزش پیدا کردهاند.
وی اظهار کرد: به زودی در این مناطق مرگ آبخوانها را خواهیم داشت و تمام کشور از این موضوع لطمه خواهد دید. باید آب بخش کشاورزی را کنترل و به میزانی که قابل تجدید باشد از منابع استفاده کنیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان نیز با اشاره به سد معشوره گفت: مشکل آب منطقه کوهدشت به بحران تبدیل شده است. مشکل حادتری که حال در این منطقه وجود دارد بحث مدیریت منابع آبی است. در این جا سؤالی که پیش میآید این است که آیا ما بحران مدیریت داریم یا مدیریت بحران؟
ناصر طهماسبیپور ادامه داد: قبلاً در استان ضربالمثلی بود که برای فراوانی هر چیز گفته میشد و میگفتند مانند آب رود زیاد است اما حال به جایی رسیدهایم که با کمبود شدید آن روبرو هستیم.
وی اضافه کرد: اگر شرایط فعلی را مدیریت کنیم مشکل خاصی نخواهیم داشت. هر جا انسان ورود پیدا کرده برای طبیعت مشکلساز بوده است و از طبیعت به وقف مراد خود کار کرده است.
این پژوهشگر ادامه داد: همه دستگاهها موظفند مشکل بحران آب را مدیریت کنند و باید در برنامه ششم توسعه جایگاه منابع آب استان را به صورت کارشناسی شده مورد بررسی قرار داد.
طهماسبیپور تصریح کرد: باید جایگاه منابع آب استان و نقش آنها را در توسعه مشخص کرد. اگر برای کارهای احداث سدها و روانابهای سطحی کار آبخیزداری نکنیم تلفات بیش از حد هیدرولوژیکی باعث کاهش آب بیشتر خواهد شد و سدها تشت بزرگی خواهند بود که مورد تبخیر شدید قرار گرفتهاند. برای معضل تبخیر در کشور هیچ راهحلی ارائه نشده است.
کارشناس شرکت آب منطقهای استان نیز اظهار کرد: در افتتاح سد ایوشان استاندار به صراحت از وزیر نیرو و جهاد سؤال کرد که سد معشوره چه می‌شود و وزیر نیرو در جواب گفت همانطور که قول دادیم اجرا می‌شود منتها بازنگری خواهد شد و زیرساختهای معشوره مورد بازبینی دوباره قرار میگیرد.
زیودار ادامه داد: در توسعه برنامه ششم توسعه عمده بحث حفاظت از منابع آب زیرزمینی مطرح است؛ با توجه به کاهش منابع آب زیرزمینی این برنامه به صورت خیلی قوی دیده شده است.
وی تصریح کرد: برای توسعه باید دید که آیا آب برای این امر داریم یا نه؟ سدها یک به یک در حال به بهره‌برداری رسیدن هستند دو سدی که افتتاح شدهاند ۱۰۰ میلیون مترمکعب ذخیره دارند و کوهدشت ۱۰۷ میلیون مترمکعب کاهش داشته است؛ دو سد پر در مقابل دو سد خالی داریم.
این محقق خاطرنشان کرد: آبهای منطقه کوهدشت از لحاظ کیفی مشکل دارند. در بحث توسعه منابع آبی همین سدها اگر به بهره‌برداری برسند برای استان کافیست.
زیودار خاطرنشان کرد: پلدختر و اشترینان نیز با خطر کمآبی مواجه هستند. در اشترینان برای جابجایی چاهها جایی وجود ندارد.
همچنین رئیس تلفیق بیلان آب منطقهای لرستان گفت: در کوهدشت آب کافی برای زندگی وجود ندارد. قصدی برای دادن آب معشوره به کوهدشت وجود ندارد؛ در منطقه آبی برای تولید نیست. نمیخواهند این آب را به کوهدشت بدهند و برای خوزستان است. دو سیلاب کشکان برای آنها کافیست.
بهروز ابراهیمی ادامه داد: میگویند این سد برقابی است در حالیکه تولید برق ارزش اقتصادی ندارد؛ در داشتن مخازن گاز و نفت به طور مجموع اولیم و نیازی به برق معشوره نداریم.
وی اضافه کرد: اگر از محل سد سیمره یک مترمکعب آب منطقه را تأمین کنند و آب چشمه سیاب را برای شرب استفاده کنند. ایستگاههای پمپاژ پول برق خود را در نمیآورند. آب کشاورزی باید کنترل شود و از آب جایگزین برای آن استفاده کرد.
ابراهیمی تصریح کرد: آبخوانها دیگر جواب نمیدهند؛ اگر این موارد را پیگیری نکنیم بی فایده است. تا به حال کسی قول آب کشاورزی کوهدشت را نداده و برنامهای نیز برای آن داده نشده است.
این مقام مسئول اظهار کرد: از این سد تنها یک درصد برای دشت مرکزی کوهدشت است و چیزی بیشتر از آن سهم این منطقه نیست.
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی، آب و منابع طبیعی لرستان نیز به ایسنا گفت: متأسفانه در تحلیل وضعیت موجود منابع آبی ما موفق نبودیم و هنوز تحلیل درستی از وضعیت موجود نداریم.
مراد سپهوند اضافه کرد: به عنوان سند چه راهکاری داریم. به عنوان سند راهبردی و آمایش استان ۴ مورد مربوط به دهه ۵۰ و قبل از انقلاب داریم و تا به حال سند تازهای در این زمینه ارائه نشده است
وی ادامه داد: کسی از ما خبر ندارد پروژه معشوره چه می‌شود. کوهدشت مشکل آب دارد و اگر از معشوره ۰.۵ میلیارد مترمکعب آب آن به این شهرستان برسد این مسئله مرتفع می‌شود.
منبع: ایسنا- گزارش: سمیرا عزیزی
خسته نباشید……………………..!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
به نظر من معشوره در آخر فقط شرب شهرستان رو تامىن مى کنه.
مسئله آب احتمالا درزمان نبودآب بعنوان یک مسئله جدی موردبحث قرارمیگیرد.باورکنیم که بااین سهل انگاریها شتابان به سوی دوزخ میرویم .هنوزمسابقه برداشت آب درآن منطقه طرفداران زیادی داردکه خوداولین مسافران این راهند .من خودروزی رابه یاددارم که مسئوولینی درجهاداستان میفرمودنداینکه اجازه نمیدادندکشاورزان چاه حفرکنند برای این بودکه ماگندم واردکنیم .باعمل صدورپروانه وحفرهزاران چاه درسطح استان نه تنهاخودکفانشدیم بلکه آب آشامیدنی مان راازدست دادیم.باورکنیم بااین مسئولین آبی درکوزه نمیماند.مدیریت آب مدیریت زندگیست .شمابه گفته های این مدیران توجه کنیدتازه امروزمتوجه شده اندکه سدمعشوره سدبرق آبیست .جالب آنجاست مدیری میفرمایندباوجودمنابع گازونفت نیروگاه آبی به صرفه نیست .یعنی مدیران ارشدیامدیریت کلان آب هنوزظرفیتهای موجودرانمیشناسند.ومابقی مدیران به امیدتجویزات این مدیران تاکنون سکوت اختیارکرده اند.تاآب ازآسیاب افتاده وخودواردعمل شوند.واحتمال دیگراینکه درجلسات خودباخودبه این نتیجه رسیده وبه کوچه دویده وفریادبرآورده اند که یافتم یافتم هنوزدرتنگ سیاب چشمه آبی هست ……آقایان مدیرباورکنیم که باآبدزدک مشگل آب هرگز حل نخواهدشد .اگراین همه هزینه های بلاعوض آبیاری دراستان رابعنوان کمک هزینه زندگی به کشاورزان پرداخت میکردیدتاحداقل ۵سال دست ازکشاورزی بردارند.امیدی بود..درغیراین صورت مادرسراشیبی به سوی جهنم راهی میشویم…..
مسئولین امور آب کشور تازه فهمیدن که دشت کوهدشت نیاز به آب زیادی داره به همین خاطر سد معشوره را خطری جدی در آینده برای استان خوزستان و همچنین اصفهان می دانند و مطمئن باشیم سدی در کار نیست .