لرستان سرزمینی تاریخی با هزاران اثر باستانی و طبیعی، آبشارهای خروشان و کوههای سربه فلک کشیده به عنوان یکی از مهم ترین مناطق گردشگری ایران به شمار می رود.
آثار و بناهای باستانی و تاریخی کشف شده در این استان متعلق به سه دوره پیش از تاریخ، دوره ایران باستان و دوره اسلامی هستند.
برخی ازاین آثار مانند نقوش و کنده کاری های داخل غارها و اشیا مفرغی و سفالینه ها، دارای قدمتی بیش از ۴۰ هزار سال است که حکایت از تاریخ ۴۰ هزار ساله زیست دراین دیار دارد.
بیش از ۲۵۰ غارمسکونی و پناهگاه صخره ای نظیر غارهای پاسنگر گنجی قمری، یافته، غار کوگان ، گر ارجنه و غار شگفت انگیز کلماکره در نقاط مختلف لرستان، جلوه ای خاص و دیدنی به این دیار بخشیده است.
غارهای منقوش پیش از تاریخ مانند غار هومیان یک، هومیان دو، میر ملاس کوهدشت و دوشه بخش چگنی خرم آباد از دیگر جاذبه های منحصربفرد این دیار است.
بناهای تاریخی شگفت انگیز این استان همچون قلعه فلک الافلاک، پل شکسته، گرداب سنگی، سنگ نبشته و مناره آجری از دیگر بناهای تاریخی هستند که در خرم آباد مرکز استان لرستان از عهد ساسانی و پیش از آن در این سرزمین همچون نگینی درخشان زینت بخش چشمان رهگذران و مردم علاقه مند به تاریخ ایران زمین شده اند.
لرستان با داشتن آب و هوایی متنوع و چهار فصل دارای طبیعتی بسیار زیباست که بهره مندی از آبشارهای بکر و چشم نواز، بخشی از زیبایی های خدادادی دیار لرستان است که در دل کوههای سر به فلک کشیده استان، خودنمایی می کنند.
آبشارهای زیبایی همچون نوژیان، بیشه، وارک، شوی، آب سفید، چکان، سرکانه و افرینه تنها نمونه هایی از این ظرفیت خدادادی هستند که منظره زیبا و چشم نوازی را به خود اختصاص داده اند.
یک گردشگر نوروزی به ایرنا گفت: قلعه ‘فلک الافلاک’ خرم آباد اثری منحصر به فرد است که همچون نگینی دراین استان تاریخی از عهد باستان بر روی تپه ای صخره ای در کنار رودخانه ای خروشان می درخشد.
سیامک زرین پور که از استان گلستان به این استان سفر کرده است افزود: این بنای تاریخی بر فراز تپه ای مشرف به شهرخرم آباد واقع شده و چشم هر گردشگر و بیننده ای را به خود جلب می کند.
به گفته وی آثار تاریخی این استان بی نظیر هستند که با معرفی آنها می توان برای استان درآمد کسب کرد و مسافران زیادی را در طول سال به این استان هدایت کرد.
یکی دیگر از جاذبه های منحصربفرد تاریخی و گردشگری لرستان، غار باستانی و ۱۲ هزار ساله ‘ میرملاس’ کوهدشت است که نقاشی های موجود در این غار به گفته کارشناسان و متخصصان باستان شناسی در ردیف آثار موجود در غارهای کرکس و لاسکو فرانسه قرار دارد و نماد یکی از کهن ترین آثار و نشانه های زندگی انسان اولیه در کره خاکی است.
این سکونتگاه باستانی در حقیقت به عنوان آیینه ای از زندگی انسان های اولیه و خلق و خوی آنهاست، نقوش صخره ای میرملاس از جمله آثار بی نظیر موجود در کشور است که نشان از دیرینگی و قدمت چندین هزار ساله این دیار دارد.
غار میرملاس در کوه سرسرخین در فاصله ۱۵ کیلومتری شهر کوهدشت واقع شده، این غار که به مرور زمان دستخوش تغییرات طبیعی شده ، مملو از نقوشی است که در دو طرف غار و بروی دیوارسایبان حک شده است.
غار کوگان به عنوان غاری شگفت انگیز ویکی از دست ساخته های بشری در دیواره کوه کوگان در ۵۲ کیلومتری شهر خرم آباد واقع شده ، این غار یکی از معدود غارهای مصنوعی لرستان است که به دست انسان در دل کوهستان و در روستای خوش آب و هوایی به همین نام ساخته شده است.
غار منحصر به فرد ‘کوگان’ یکی از معدود غارهای مصنوعی لرستان است که به دست انسان در دوران مربوط به اشکانی (پارتی) در دل کوهستان های این استان به وجود آمده است.
استان لرستان جدای از جاذبه های تاریخی و باستانی زیادی که دارد به دلیل برخورداری از وجود تعداد زیادی آبشار طبیعی ، به سرزمین آبشارها نیز معروف است.
یک گردشگر اهل اصفهان نیز آبشار نوژیان در استان لرستان را بسیار زیبا توصیف کرد.
ناصر احمدی که از آبشار بیشه نیز بازدید کرده بود ابن آبشار را یکی دیگر از زیباترین آبشارهای کشور ذکر کرد که در بخش پاپی از توابع خرم آباد واقع شده و آب و هوای مناسب و سرسبزی اطراف آبشار و چشم انداز کوههای اطراف سالیانه پذیرای مهمانان و مسافران زیادی از مناطق مختلف کشور است.
تفرجگاههای طبیعی لرستان از جمله تفرجگاه تخت شاه ، تفرجگاه شیرز ، تفرجگاه مخمل کوه (تنگه شبیخون) ، تفرجگاه بابا عباس ، دره حوض موسی ، تفرجگاه نوژیان ، تفرجگاه شهنشاه (گوشه ) و تفرجگاه تنگه چمشک از دیگر مناطق لرستان است که همه ساله در فصول مختلف سال، پذیرای خیل عظیمی از گردشگران هستند.
چشمه سارهای پرآب و سراب های گسترده از جمله سراب هنام ، سراب کهمان در الشتر ،سراب چگنی ، کیو و چشمه های گلستان، ،گرداب دارایی در خرم آباد ، سراب جانیزه ، زرشکه ، سفید ،زارم ، کرتول و چشمه های ونایی ، دره خونی ، هفت چشمه و اسل در بروجرد و اشترینان ، سراب غارتمندر و گردکانک ،ماهی چال ، فرسیان، گایکان ، سر دره ، رود آب در الیگودرز ، گرداب سنگی خرم آباد، سراب چشمه و رودک در دو رود ، چشمه فلفلی در ازنا از دیگر جاذبه های طبیعی و کم نظیر لرستان برای تفریح و آرامش گردشگران است.
درهمین ارتباط، صنایع دستی لرستان نیز حکایت از پیشینه کهن این استان دارد چرا که آثار نخست صنایع دستی استان را می توان به ابتدایی ترین دست ساخته های سنگی مکشوفه از غارهای مسکونی پیش از تاریخ کنجی، یافته و پاسنگر خرم آباد که در حدود ۴۰-۳۵هزار سال پیش توسط ساکنان آن تولید شده اند مربوط دانست.
از صنایع دستی که قدمتی دیرین دارد صنعت سفالگری لرستان است، ظروف سفالی که اغلب توسط زنان ساخته می شده اند و کارشناسان قدمت آنها را مربوط به هزاره ۸-۷پیش از میلاد می دانند.
هم اکنون بیش از ۵۰ رشته صنایع دستی در لرستان رایج است که جاجیم بافی ، گلیم بافی ، ماشته بافی ، ورشو سازی ، گیوه دوزی ، قلمزنی ، آجیده بافی ، چیت بافی ، نمد مالی ، حجاری سنگ ، البسه محلی ، خراطی چوب ،رنگرزی سنتی ، فرش بافی ، چهل تیکه دوزی، حرمی بافی ، مسگری ، چوغابافی و چلنگری از هنرهای دستی بومی لرستان محسوب می شود.
در راستای آماده سازی و ایجاد اقامت گاه های نوروزی مناسب برای مسافران نوروزی در سطح این استان در ۱۰ پایگاه و شهرستان ،یک هزار و ۸۰۰ کلاس درس در قالب ۱۸۰ مدرسه آماده و تجهیز شده است .