بلوطستان از غرب زاگرس گرفته تا قلب آن و منتهی الیه شمالی آن رد پای نیستی است، بیماری که از آن چندان نمیدانیم و تا زمانیکه درد را نشناسیم هر درمانی عارضهای جدید در پی خواهد داشت.
به گزارش میرملاس به نقل از مهر، از زمانی که حرف زوال در بلوطستان پیچیده، راهحلها و آزمون و خطاهای متعددی انجام شد ولی همچنان بیماری کار خود را میکند و بلوطها یکی یکی طعم نیستی میچشند.
اینکه ماجرا از کی و کجا شروع شد روایتهای مختلفی دارد ولی وقتی چشم باز کردیم دیدیم نیمیاز بلوطستان در قلب زاگرس مرکزی ایران نیست شده است. خسارت زوال در برخی مناطق زاگرس به ۱۰۰ درصد میرسد، بیش از ۵۶۰ هزار هکتار از بلوطها به چشم خود زوال را دیده اند، اگر اوضاع همینطور ادامه یابد و زوال کار خود را بکند احتمالا کل بلوطستان نیستی را به چشم خواهد دید.
در بخشهایی از جنگلهای بلوط لرستان درختان خشکیده زوال دیده به دم تیغ تبر و اره سپرده شدند تا جای پای آنها نهال و دانه بلوط کاشته شود، که آیا ۵۰ سال دیگر این بلوطها پا میگیرند و جای خالی مادران و پدرانشان را پر میکنند یا نه!
برخی کارشناسان معتقدند که زوال واگیر دارد و بلوطهای بیمار و خشکیده برای نجات بلوطستان باید قطع شوند تا شاید بقیه بلوطها فرصت حیات بیابند، برخی دیگر معتقدند که بلوط سرسخت زاگرس خود را از بیماری نجات میدهد و دوباره سبز میشود پس برای مبارزه باید به او فرصت داد. تناقض در اظهارات که هر کدام به نظر میرسد پشتوانه کارشناسی دارد نشان میدهد که هنوز زوال چندان شناخته شده نیت و درمانها با نوعی آزمون و خطا همراه است. در این میان خلاء پژوهش هم تا حدودی احساس میشود هر چند که با گذشت شش سال به نظر میرسد به اندازه کافی فرصت برای بررسی وجود داشته و اگر هنوز با سوالات و ابهامات زیادی مواجه هستیم شاید یادآور فرصت سوزیها باشد.
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و آبخیزداری استان لرستان معتقد است که آموزش و پژوهش در زمینه پدیده زوال بلوط و علل آن لازم است و به مهر میگوید: هم پدیده زوال و هم پدیده خشکسالی نقاط مبهم آموزشی و پژوهشی دارند.
مراد سپهوند با بیان اینکه اگر آموزش و پژوهش و مشارکت مردمیپشتوانه انجام کارها نباشد آن برنامهها به نتیجه نمیرسند افزود: کمیته تخصصی زوال بلوط تنها کمیته تخصصی استان در خصوص پدیده زوال بلوط بوده که در مرکز تحقیقات کشاورزی و آبخیزداری استان تشکیل شده که تا کنون جلسات زیادی برگزار کرده است. وی با یادآوری این موضوع که بررسی پدیده زوال در جنگلهای غرب کشور نیاز به کار جدی دارد بیان داشت: آنچه در مورد علل پدیده زوال در کشور و در لرستان استفاده میشود نتیجه تحقیقات کشورهای دیگر است و در کشور ایران به ندرت پژوهشهایی در این خصوص صورت گرفته به طوریکه تعداد آنها انگشت شمار است.
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و آبخیزداری استان لرستان گفت: این مرکز تا کنون ۳۰ فقره طرح پژوهشی در زمینه علل زوال بلوط آماده کرده است ولی اعتباری برای انجام کارهای پژوهشی در این خصوص در اختیار مرکز تحقیقات استان قرار ندارد.
سپهوند با بیان اینکه راهکارهای مقابله با پدیده زوال و خشکسالی بلوط بدون انجام کارهای پژوهشی و آموزشی راه به جایی نخواهد برد افزود: در مرکز تحقیقات کشاورزی و آبخیزداری استان ۱۲ نفر عضو هیئت علمیدانشگاهها وجود دارد که در زمینه جنگل و مرتع و آبخیزداری تحصیل کرده اند لذا بایستی از این ظرفیت برای انجام کارهای تحقیقاتی در زمینه زوال بلوط استفاده کرد. وی یادآور شد: کار تحقیقاتی مشخصی در رابطه با پدیده زوال به علت کمبود اعتبارات در استان صورت نگرفته است و کارهای صورت گرفته در این خصوص در حد دادهها و اطلاعات اولیه است.
در این میان استاندار لرستان تاکید میکند سالها فرصت برای مطالعه و پژوهش بوده پس چرا کاری انجام نشده است؟
استاندار لرستان از عدم کار پژوهشی در رابطه با زوال بلوط توسط کارشناسان مرکز تحقیقات کشاورزی و آبخیزداری استان انتقاد کرده و میگوید: کارشناسان این مرکز مطابق وظیفه کارمندی خود نیز در این رابطه کار نکرده اند. هوشنگ بازوند با اشاره به اینکه حدود پنج سال از بحث زوال و خشکیدگی بلوط میگذرد افزود: در این مدت مرکز تحقیقات کشاورزی و آبخیزداری استان هنوز یک صفحه کار تحقیقاتی در این زمینه به ما ارائه نداده است.
وی عنوان کرد: این ۱۲ عضو هیئت علمیمرکز تحقیقات کشاورزی استان چه اولویتی بالاتر از موضوع زوال و خشکیدگی بلوط را برای انجام کارهای پژوهشی دارند که تا کنون تحقیقاتی در این زمینه انجام نداده اند. استاندار لرستان اضافه کرد: همه چیز با پول حل نمیشود بلکه برای توسعه استان فکر کردن و راهکار ارائه دادن از هر چیز دیگر مهم تر است لذا بایستی اولویت اصلی مرکز تحقیقات کشاورزی و آبخیزداری استان پرداختن به موضوع زوال بلوط باشد.
بازوند با بیان اینکه انجام همه کارها را نباید به پول و اعتبارات وصل کرد اظهار داشت: موجی برای نابودی جنگلهای استان شکل گرفته که راهکار رفع این مشکل تنها مقابله و استفاده از نگهبان نیست بلکه از طریق امور پیشگیرانه و مشارکت مردم در این زمینه میتوان بر این مشکل غلبه کرد.
استاندار لرستان که در آخرین جلسه کارگروه جنگلهای لرستان با پرداخت اعتباری بالغ بر ۱۵۰ میلیون تومان به مرکز تحقیقات کشاورزی و آبخیزداری استان موافقت کرده است از رئیس این مرکز میخواهد برنامه مشخصی برای انجام تحقیقات در زمینه علل زوال بلوط ارائه دهند و در بازه زمانی کوتاهی نتیجه تحقیقات خود را اعلام کنند. زمان از دست میرود، بلوط پشت سر بلوط نیست میشود، هنوز دقیقا نمیدانیم قصه زوال چیست و بلوطستان تا کی دوام میآورد، جای خالی همتی دیده میشود که برای نجات بلوطها آستین بالا بزند و به میدام گام بگذارد. با این کاسه چه کنمیکه دست گرفته ایم مشغول قطع درختان خشکیده هستیم و نهال میکاریم، هنوز نمیدانیم نهالها کی پا میگیرند و اصلا مسیر را درست رفتهایم یا نه!
آنها که راه حل را یاد بیابند از کمبود اعتبار مینالند و سال به سال میشود دریغ از پارسال، دریغ از بلوطستان و دریغ از بلوطهای کهنسال.
حال که با موافقت استاندار لرستان، قرار است گره از مشکل متخصصان باز شود بلوطها انتظار دارند که همتها مضاعفتر شود و بیماری نیستی ریشه یابی و درمان آن پیدا شود تا شاید رمقی به پاهای بلوط، این همراه دیرین زاگرس راه یابد.
آخه علم میخواد!
عامو مشکل همونیه که خودتون بهتر از هر کسی میدانید و به دیگران آدرس اشتباه می دهید؟
مدیر سایت عزیز جهت اطلاع استاندار محترم از سازمان جنگل ها مراتع و آبخیز داری کشور در مورد ارزیابی عملکرد و رتبه اداره کل منابع زبیعی استان سوال و برای عموم به نمایش بگذارید.