بیست رفتار اخلاقی

 

دکتر غلامحسن کوشکی / میرملاس :

ماه مبارک رمضان است و فرصت و مجالی برای باز اندیشی در احوال درونی خود و کدام امر مهم تر و گرانبهاتر از اخلاق به شمار می رود؟ امری که فاصله گرفتن از آن، تبدیل به یکی از چالشها و بحرانهای انسان امروزی گردیده است. از این رو تمنای آن به ویژه در این ایام بجا و ستودنی است و به گمان من یکی از حلقه های مفقوده رشد و تکامل جوامع در بی توجهی به این گوهر گرانبها است. بی جهت نیست که پیامبر گرامی اسلام رسالت خود را در اتمام و اکمال اخلاق معرفی می کند. از اخلاق فردی به اخلاق اجتماعی می رسیم و بسترهای زندگی اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و اقتصادی بر اساس اخلاق انسانها شکل و سامان می گیرد. در این ماه که فرصت خلوت با خود بیشتر فراهم می شود از درون و با اخلاص نکوداشت و تقویت بیست رفتار اخلاقی را ( از باب مشت نمونه خروار است )

از خدای رئوف و مهربان طلب کنیم:

* در تحقق هر رفتار اخلاقی، نخست از خود شروع کنیم.
* بیش از آنکه اهل حرف و قیل و قال باشیم، عمل کنیم.
* بیش از توجه به عیوب دیگران، به عیوب و کاستیهای خود واقف و در صدد زدودن و یا کاستن آنها باشیم.
* عامل مشکلات، نارساییها و کمبودها را صرفاً دیگران قلمداد نکنیم و به نقش خود و همنوعان خود نیز واقف باشیم.
* از دیگران بدگویی نکنیم.
* منصفانه سخن بگوییم.
* خود را » عقل کل« و دیگران را بی بهره از آن قلمداد نکنیم.
* به راحتی، اشکالات، قصور و کاستی های خود را پذیرا باشیم.
* به فکر همنوعان خود و به ویژه تنگدستان و ضعیفان باشیم.
* پیش از اظهار نظر در باب مسائل سیاسی و اجتماعی برای یک بار هم که شده قانون اساسی را با دقت مرور کنیم.
* از گفتن « نمیدانم» نترسیم.
* در همه مسائل و امور اظهار نظر نکنیم؛ چون ما صاحب نظر در همه امور نیستیم.
* دین و آرمانهای آن را در جان خویش درونی کنیم و بکوشیم که از بلای تظاهر، ریا و تملق به دور باشیم.
* به تواناییها و کاستیهای خود واقف باشیم.
* به اندازه ای که از موضوعی علم و یقین داریم دفاع کنیم.
* حرمت انسانها را صرف نظر از جایگاه و موقعیت اجتماعی و عارضی آنها، پاس داریم.
* فروتن باشیم، نه به زبان بلکه در عمل.
* بیش از آنکه به تمجید و یا ستایش دیگران بیاندیشیم، به درستی و بجا بودن رفتار خود توجه کنیم.
* راستگویی را بیش از هر امر دیگر، تمرین کنیم.
* به « آخرت » و « یوم الفصل» ایمان بیاوریم.
به امید آن روز….

 

دکتر غلامحسن  کوشکی عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی