تاثیرات عدم مدیریت صحیح فاضلاب و زباله شهری کوهدشت برمحیط زیست منطقه

 احسان صلاحی / میرملاس : 

حفظ سلامت محیط زیست جامعه و حرکت به سوی توسعه پایدار از جمله مسائلی است که امروزه مورد توجه سیاست مداران و برنامه ریزان هر کشوری در سطح کلان قرار دارد. همزمان با گسترش شهرها، جوامع انسانی برای داشتن محیطی پاک و بدور از آلودگی، سامانههای دفع فاضلاب، زباله ها و پساب های انسانی را مورد توجه قرار دادند.
بحث دفع پسماند و فاضلاب در شهرستان کوهدشت همواره یکی از بزرگترین دغدغه های زیست محیطی به خصوص در قسمت ورودی شهر از جاده خرم آباد و جنوب شهر در منطقه رود آزادبخت که محل دفع این مواد بوده، است. در شهرستان کوهدشت ضعیف ترین نگاه در مورد بحث های مدیریت فاضلاب های شهری و پسماندها وجود داشته و این باعث شده که تا هنوز به سبک قرون وسطی زباله ها روی هم تلنبار شوند و فاضلاب هم به شیوه ای کاملا غیر بهداشتی وارد چاه های جذبی اطراف شهر شود و یا اینکه به صورت غیر علمی در محیط زیست رها گردند. این عوامل بعنوان یکی از مهمترین جنبه های ضعف مدیریتی در ارگان های مربوطه از جمله شهرداری و شرکت آب و فاضلاب شهرستان کوهدشت محسوب می شود. البته این دفع غیر کارشناسی و غیر اصولی فقط مختص به خود شهرستان نمی باشد و در بخش ها، روستا های تابع نیز این معضل به صورت وسیع تری در حال توسعه منفی می باشد .
در شهرستان کوهدشت با توجه محیط شهری و آب هوایی منطقه، فاضلاب و زباله های آن بدون کوچکترین کار کارشناسی در محیط زیست رها می شوند این در حالی است طبق قوانین و مقررات سازمان حفاظت محیط زیست، ارگان های مربوطه موظفند فاضلاب، پسماند ها و زباله ها را در حد استاندرد های این سازمان تصفیه و یا تا حد امکان تفکیک کنند و سپس در منطقه ای که ارتباط کمتری با زندگی جوامع انسانی داشته باشند معدوم کنند که این کار به هیچ وجه در شهزستان کوهدشت صورت نمی گیرد. در شهرستان کوهدشت و بخش های تابع در حدود ۱۸۰۰۰۰ هزار نفر زندگی می کنند که میزان سرانه تولید فاضلاب برای فرد در این شهرستان با توجه به شرایط منطقه حدود ۱۵۰ لیتر در روز می باشد و بدون کوچکترین تصفیه ای وارد محیط زیست می گردد که با یک حساب اولیه رقم بسیار وحشتناکی خواهد بود. در مورد تولید زباله هم اگر برای هر فرد میانگین تولید ۹۰۰ گرم مواد زائد جامد را در نظر بگیریم روزانه حدود ۱۶۲ تن زباله در شهر تولید می شود.
در برخی موارد به دلیل نبود زیر ساخت های فرهنگی افرادی که دام ها را در شهر و نقاط شهری نگهداری می کنند فضولات دامی را همراه با زباله های خانگی دفع می کنند. از طرفی عدم مدیریت صحیح ارگان های مربوطه زباله های شهری بدون کوچکترین تفکیکی به طریق قرون وسطی در خیابان ها، کوچه ها و محیط زیست تلنبار و رها می گردند.
در مورد زباله های بیمارستانی نیز در شهرستان کوهدشت یک مدیریت هدفمند در این مورد وجود ندارد. اگر سرانه تولید زباله برای هر تخت را ۳ کیلو در نظر بگیریم با توجه با ظرفیت ۱۲۰ تخت بیمارستان امام خمینی(ره) شهرستان کوهدشت روزانه ۳۶۰ کیلو زباله های عفونی و خطرناک در این بیمارستان تولید می شود.
دفع غیر اصولی زباله ها و نخاله ها ساختمانی در میادین وردی شهر بدون هیچ برنامه ای باعث ایجاد منظره های زشت در این شهر شده باتمدن ۱۳۰۰۰-۱۲۰۰۰ ساله شده است و رها کردن این مواد باعث تاثیرات منفی در محیط زیست منطقه از جمله:

آلودگی منابع آبی و خاک منطقه جنوبی شهرستان کوهدشت:
عمده فاضلاب شهرستان کوهدشت از طریق کانالی که از وسط شهر می گذرد به قسمت جنوبی شهر هدایت می شود و به دلیل آنکه تصیفه خانه ای در این شهر وجود ندارد در زمین آ ن منطقه نفوذ می کند. در اطراف همین منطقه، روستا ، زمین های کشاورزی و حتی چاه های آبی وجود دارد که از آن ها برای آبیاری زمین های کشاورزی اطراف آن محل استفاده می شود و در این زمین ها محصولاتی از قبیل گندم و ذرت به صورت آبی کشت می گردد. این در حالی است که فاضلاب شهری دارای برخی از عناصر سمی از قبیل ارسنیک، کادمیم، کروم، مس، سرب، جیوه، آلومینیوم، بریلیوم، کبالت، فلور، آهن، لیتیوم، منگنز، مولیبدن، سلنیم می باشندکه ممکن است این عناصر خطرناک در محصولات و بافت های گیاهان کشت شده در این منطقه ذخیره شده و تبعات بهداشتی خطرناکی را برای مصرف کنندگان آن ها به بار بیاورد. همچنین این فاضلاب ها و پسماند ها ممکن است به منابع آب های زیر زمینی نیز نفوذ کنند و باعث آلودگی این منابع ارزشمند حیات انسان شوند. این در حالی است که می توان با ایجاد یک شبکه تصفیه خانه با توجه به خصوصیت فاضلاب ها(۹۹% آب و ۱% مواد جامد) از آن ها برای آبیاری زمین های کشاورزی بدون هیچ دغدغه زیست محیطی استفاده کرد و باعث رونق کشاورزی در منطقه شد.

آلودگی هوا و خاک در محل تخلیه زباله ها شهری:
این محل در کیلومتر ۱۰ جاده کوهدشت – خرم آباد واقع می باشد و در این محل زباله های شهری این شهرستان بدون هیچ تفکیک اولیه و بدون هیچگونه برنامه ای رها می شوند. در اثر رها شدن این مواد مخرب در محیط زیست مشکلات عدیده ای برای ساکنان این منطقه و محیط زیست به وجود آمده است. با توجه به اینکه در شهرستان کوهدشت هیچ گونه کارگاه و یا کارخانه بازیافتی برای زباله وجود ندارد، این زباله ها که در این مکان ریخته می شوند توسط راننده ها و یا کارکنان شهرداری آتش زده می شوند. در اطراف این مکان زمین های کشاورزی، مراتع و جنگل های بلوط وجود دارد که ممکن باعت حریق در آن ها شود.از طرف دیگر دود حاصل از سوختن این مواد علاوه بر مشکلات حاد تنفسی برای ساکنین روستا های اطراف و کشاورزان، بدلیل نزدیک بودن به مسیر مواصلاتی اصلی شهرستان باعث کاهش دید رانندگان و خطر تصادف در این نقطه شود و مهم تر از همه چهره ی زشتی را در آن مکان ایجاد کرده است.
گاهی هم مشاهده شده است که برخی از افراد معتاد دراین مکان تجمع پیدا می کنند که باعث خطر انتقال بیمار های عفونی به جامعه می شوند. این در حالی است که می توان از دستگاه های زباله سوز برای این امر استفاده کرد که تبعات زیست محیطی آن بسیار کم تر بوده و حتی به وسیله دستگاه زباله سوز برای مثال می توان در روز با سوخت ۲۰۰ ‏تن زباله شهری حدودا ۷ ‏تا ۶ ‏مگاوات برق تولید نمود و در سال می توان بالغ بر دو میلیارد تومان،آن را به وزارت نیرو به فروش رساند.
سخن آخر:
باید گفت که اخلاق زیست محیطی حال‌نگر و آینده‌نگر است؛ چرا که علاوه بر امروز، نسل‌های فردا را نیز مورد توجه قرار می‌دهد و این همان موضوعی است که اصل ۵۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به آن تاکید می‌کند؛ در این اصل آمده است که «در جمهوری‏ اسلامی، حفاظت‏ محیط زیست‏ که‏ نسل‏ امروز و نسل‌های‏ بعد باید در آن‏ حیات‏ اجتماعی‏ رو به‏ رشدی‏ داشته‏ باشند، وظیفه‏ عمومی‏ تلقی‏ می‏شود. از این‏ رو فعالیت‌های‏ اقتصادی‏ و غیر آن‏ که‏ با آلودگی‏ محیط زیست‏ یا تخریب‏ غیر قابل‏ جبران‏ آن‏ ملازمه‏ پیدا کند، ممنوع‏ است.»