تاریخ : جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳
6

به بهانه ی پنجمین سال عروج عندلیب بی بدیل و اسطوره آواز لرستان زنده یاد استاد رضا سقایی

  • کد خبر : 72298
  • 04 مرداد 1394 - 18:48

  مجتبی رومانی / میرملاس :    ۲۷ تیرماه یادآور غم و ماتم قومی است که با سر دادن مویه دُری گرانبها بلکه بی همتا را دیگر در میان خودشان نمی دیدند در اواخر اولین ماه فصل گرم داغی جانسوز و سوزناک بر پیکر موسیقی لرستان و ایران نشست داغی که هنوز کهنه نشده و نخواهد […]

_MG_1002

 

مجتبی رومانی / میرملاس : 

 
۲۷ تیرماه یادآور غم و ماتم قومی است که با سر دادن مویه دُری گرانبها بلکه بی همتا را دیگر در میان خودشان نمی دیدند در اواخر اولین ماه فصل گرم داغی جانسوز و سوزناک بر پیکر موسیقی لرستان و ایران نشست داغی که هنوز کهنه نشده و نخواهد شد و این داغ ، داغی نبود جزء عروج عندلیب بی بدیل لرستان زنده یاد « رضا سقایی »
هر گاه در هر کجا و مکانی نامی از زنده یاد « رضا سقایی » به میان می آید آه سردی و بغض ی در گلو و اشکی بر گوشه چشم مردمان این دیار جاری می شود گویی صدای جادویی استاد وجود تمامی آنان را تسخیر نموده و این صدا و نجوا با خون و پوست آنان عجین شده است .
زنده یاد « رضا سقایی » در دیار مفرغ ، و بلوط و ترانه متولد و دوشادوش با مردمان سرزمینش در غم و شادیهایشان چیزی کم نگذاشت در این دیار ماند و در همین دیار نیز به جایگاه ابدیش پرواز نمود اکنون که پنج سال از درگذشت « حنجره طلایی » و « سلطان آواز » زاگرس می گذرد ولی هنوز یاد و خاطره وی در یادها و اذهان مردمان این دیار است .
زنده یاد محمد رضا سقایی معروف به رضا سقایی در ۲۰ فروردین سال ۱۳۱۸ در محله کهن پشت بازار شهرستان خرم آباد متولد شد و به علت شرایط ویژه آن زمان در دوران ابتدائی درس را رها و به کار خیاطی مشغول شد صدای اهورایی و رسای وی در دوران نوجوانی و جوانی چنان با موسیقی فولکور لری عجین شده بود که بلبلان چهچه خوان در مقابل وی سر تعظیم فرود می آوردند چه رسد به آدمی !
صدای نوجوانی خوش صدا از دل مغازه خیاطی هر رهگذری را میخکوب و مجذوب خود می کرد و برای اولین بار استاد ارزشمند و فرهیخته حمید ایزد پناه با شنیدن صدایش وی را دعوت و اثر «بزران » را با کمانچه زنده یاد علی خان شفائی ضبط نمود .
کوچه باغ های شهر هنوز یادآور آواز علی سونه های «رضا » و علی اکبر فاضل پور استاد خیاطیش است که برای  تمرین به آنجا می رفتند تا گل های باغی با ترنم صدای «رضا » نظاره گر آنان باشند .
در اردیبهشت سال ۴۴ بود که برای نخستین بار با مکاتبات مجدانه ی استاد ایزدپناه اولین ترانه های لری گنم خر( شعر از نورالدین سلاحورزی ) ، دایه دایه ،کوش طلا ، قدم خیر، سیت بیارم و مریم مریم با صدای زنده یاد محمد رضا سقایی و روانشادان حسین سالم (کمانچه ) و منصور سالم  ( تمبک ) و تار استاد تاکسانی در برنامه شما و رادیو با مجری گری کمال الدین مستجاب الدعوه و فروزنده اربابی در استودیوی سراسری رادیو ایران ضبط و گوش ایرانیان را نوازش داد.
بعد از آن بود که ترانه گنم خر وکوش طلا و چند ترانه دیگر به صورت صفحه گرامافون به بازار روانه و در دهه ی ۴۰ صدای رسا و اهواریی «رضا » موسیقی لری را ملی و فرا ملی نمود و توانست با صدای جادوییش  معرف و سمبل لرستان باشد و در سالهای دور همواره نام «رضا »  ،لرستان را  در ذهن ها تداعی می کرد .
در سال ۱۳۵۰ اثری به نام « تفنگ » و درسال ۱۳۵۳ اثری دیگری به نام « دالکه »  با شعر استاد حشمت اله شفیعیان با خوانندگی و آهنگسازی زنده یاد « رضا سقایی »  ضبط گردید و در سال ۵۳-۵۴ با نام مجموعه « تفنگ » با نوازندگی استاد چیره دست کمانچه فرج علی پور و تمبک زنده یاد فریدون علیپور و تار غلام مردای و دکلمه ماندگار فاطمه گودرزی اسد بصورت کاست به بازار عرضه و مورد استقبال بی نظیر عموم قرار گرفت .
در سال ۱۳۵۰ زنده یاد « رضا سقایی » راهی پایتخت می شود تا در کلاس های آواز استاد فقید اسماعیل مهرتاش مشق بگیرد و چند جلسه ای از محضر این استاد کسب فیض می نمایند در تهران با زنده یاد مجتبی میرزاده آشنا می شود و در آنجاست که اتفاق بی نظیری در موسیقی لری و برای زنده یاد « رضا سقایی »می افتد.
صدای ماندگار زاگرس در  سال ۱۳۵۴ ترانه « زندگی » را که سروده خانم هما میر افشار بود و توسط آقای ایزد پناه به لری برگردانده شد را اجر نمود که مورد اقبال عمومی قرار گرفت چنانکه توجه استاد عبدالوهاب شهیدی آهنگساز این ترانه را به خود بر انگیخت.
زنده یاد « رضا سقایی » با صدای افسانه ای اش  اثری به نام « آسمان » شعر از عزت فولادوند و آهنگسازی خودش خلق نمود که بی شک یکی از شاهکارهای  موسیقی لری محسوب می شود .
در سال ۱۳۵۶ موسیقیدان توانمند شادروان مجتبی میرزاده برای بازسازی هنرمندانه ترانه های  قدیمی لری به یاری استاد سقائی آمد و با خلق دو اثر فاخر « قدم خیر » و « موتورچی » در موسیقی ایران اتفاقی با شکوه به وقوع پیوست.
« سقایی »  متأسفانه در سال ۵۷ به علت جراحی لوزه حنجره طلایی و صوت اساطیری را به خاطره ها سپرد  و آن صدای اهورایی برای همیشه خاموش شد.
زنده یاد « رضا سقایی »  هنرمند حماسه سرا در سال ۱۳۶۶ بر اثر ترکش از ناحیه سر در جریان بمباران متجاوزان بعثی به شهر ازنا  به درجه رفیع جانبازی جنگ تحمیلی نائل گردید.
سقایی در دی ماه ۱۳۸۲ پس از سالها خاموشی در جریان ضایعه ی تأسف بار زلزله ی بم برای دقایقی برروی سِن  « مویه ای »جهت همدردی و جمع آوری کمک به هموطنان آسیب دیده سر داد .
در سال ۱۳۸۶ ترانه “دایه دایه وقت جنگه” تنظیم مجتبی میرزاده و با صدای سقایی جزو آثار فاخر و ماندگار یکصد سال اخیر موسیقی ایران به ثبت رسید 
زنده یاد رضا سقائی در شب ۱۹ اسفند سال ۱۳۸۵ در کرج دچار سکته مغزی شد. ۱۰ روز در بیمارستان شهید رجایی کرج تحت مراقبت قرار گرفت و بعد از آن وی به بیمارستان عشایر خرم آباد انتقال داده شد و از آن زمان  به بعد خواهر بزرگترش مسئولیت نگهداری و پرستاری وی را بعهده گرفت و مدت سه سال و نیم در بستر بیماری افتاد، حدود ۷ بار دربیمارستان عشایر خرم آباد و ۳ بار در بیمارستان ساسان تهران بستری شدو طی این مدت مردم با فرهنگ و فهیم استان لرستان مخصوصاً  اهالی خرم آباد و دوستان هیچگاه استاد را تنها نگذاشتند.
روز سه شنبه در تاریخ ۸  تیر ماه ۱۳۸۹ در بخش ۳ بیمارستان ساسان تهران ، تحت درمان قرار گرفت ولی متاسفانه پس از ۹ روز بستری، حالش رو به وخامت گذاشت و به بخش ICU انتقال و در تاریخ ۲۷ تیر ماه ۱۳۸۹ به دلیل نارسایی تنفسی در پی سکته مغزی به رحمت ایزدی رفت .
 پیکر وی در تاریخ ۳۱ تیر ۱۳۸۹ در مقابل تالار وحدت تهران با حضور و تنی چند از چهره های فرهنگی و هنری از جمله هوشنگ کامکار، سید عباس سجادی و‌ درویش رضا منظمی ،سید فرید قاسمی،حسین پرنیا ،برخی از اعضای هیئت مدیره کانونهای خانه موسیقی و مسئولان انجمن لرستانی های مقیم مرکز و هنرمندان استان لرستان برگزار و در این مراسم  درویش‌رضا منظمی.  داریوش نظری ، سالاروند شهردار اسبق الیگودرز ، فرشید سقایی مطالبی را ایراد و رضا فرجی قطعه بلبل را اجرا و شیروانی به شعر خوانی پرداختند. پیکر رضا سقایی با مراسم چپ‌خوانی سرنانوازان لرستان و طنین قطعه “دایه دایه وقت جنگ”‌ تشییع و به زادگاهش خرم آباد منتقل شد و در تاریخ ۲ مرداد ۱۳۸۹ طی مراسم باشکوهی با حضور پرشور مردم ،اهالی فرهنگ و هنر ، استاندار لرستان، فرماندار خرم آباد و برخی از مسئولان لشکری و کشوری با سخنرانی حسن شریعت نژاد فرماندار و قرائت پیام تسلیت حمید شاه آبادی معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی توسط منصور احمدی رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان خرم آباد در مقابل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی لرستان تشییع و در قطعه هنرمندان آرامستان خرم آباد به خاک سپرده شد .
مرحوم رضا سقایی یکی از ستارگان درخشان موسیقی لرستان است. که علاوه بر صدای شفاف و تحریرهای پرفراز و فرود و تبحر خاص در موسیقی مقامی و محلی دارای تعهد و تعصب نسبت به میهن و سرزمین خویش بود.  صدای وی تکرار نشدنی است که همه لرستان وامدار صدای این هنرمند می باشد و همه به خاطر سادگی ها، پاکی ها و صداقت کودکانه اش دوستش دارند 
 مسئولین و مردم هنر دوست و قدرشناس  این دیار  برای پاسداشت مقام و منزلت زنده یاد استاد رضا سقایی در زمان حیات ، بیماری و وفات ایشان بزرگداشت ها و مراسمات مختلفی را برگزار نمودند که برخی از این مراسمات بصورت خود جوش و مردمی بوده ولی دوسالی است که به همت انجمن موسیقی استان مزار این هنرمند فقید گلباران و اولین مراسم  گلباران با حضور جمع کثیری از هنرمندان عرصه موسیقی ، تئاتر ،سینما و تلویزیون، ادبیات ، شعر و اصحاب رسانه و جراید و مردم علاقه مند به موسیقی و هنر برگزار و  بیانه ای در سه بند صادر که خیابانی در شهر خرم آباد به اسم استاد مزین و جشنواره موسیقی به نام «رضا » و هرساله بزرگداشتی برای ایشان برگزار گردد که با تلاش ها و پیگیری مجدانه  امین عباسیان و اعضای محترم انجمن موسیقی و همکاری اداره کل فرهنگ ارشاد اسلامی استان ، شهرداری و شورای اسلامی شهرخرم آباد  سردیس و خیابانی در شهر محل تولد استاد ساخته و نامگذاری و مراسم بزرگداشت باشکوهی در ۲۰ خرداد ماه سال ۹۴ در خرم آباد برگزار گردید .
                                               
روحش شاد و یادش گرامی باد
مجتبی رومانی
دوم مردادماه ۱۳۹۴
 
 
 
لینک کوتاه : https://www.mirmalas.com/?p=72298

برچسب ها

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 2در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۲
  1. باسلام وادب
    جناب رومانی عزیز دست مریزاد .
    متنی بسیار زیبا و متین و شیوا بود . خداوند بزرگ بشما توفیق خیر عنایت فرماید و روح بزرگ مرحوم استاد سقایی را قرین رحمت واسعه خویش قرار دهد . ع

  2. درود به روح پاک رضا سقایی
    و تشکر از قلم آقای رومانی که غبار فراموشی از خاطرات مردمان این کهن بوم زدود تا با یاد بزرگ مرد موسیقی لرستان بیاسایند دمی.

قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.