کاش تمنای آب از طبیعت نداشت تا چنین زندگیاش زیر آب نمیرفت و سیاه سه تن از مردمانش را به تن نمیکرد… انارستانهای سیاب یاقوتهای سرخرنگ و سربستهاش را روی آب میدید و چشمش از بیرحمی سیل ویرانگر خون میگریست.
آدرینا و بساط خانهبازیاش زیر آب رفت و آبی که مایه حیات بود، حیاتش را میگرفت…
سیر شد سیل ویرانگر از سیلی بر کوهدشت…
در حالی‌که خبرهای چند سال اخیر حاکی از وقوع خشکسالی و پدیده کمآبی در کوهدشت داشت، بارندگی شدید در چند روز گذشته بخشهایی از این شهرستان را زیر آب برد و خسارت جبران‌ناپذیری به بار آورد.سئوالی که بیش از همه در رابطه با این سیلاب و خسارت‌های وارده ذهن را درگیر میکند اقدامات و فعالیتهای پیشگیرانه در راستای کاهش خسارت بود که نبود طرح‌های آبخیزداری مناسب بیش از پیش به چشم میآمد.
بیشترین خسارت سیلاب به شهرستان کوهدشت
مهندس «رضا آریایی»، مدیرکل مدیریت بحران استانداری لرستان در این‌باره به ایسنا گفت: در جریان سیل اخیر ۳۰۰۰ واحد مسکونی در لرستان دچار خسارت شدند. وی اظهار کرد: در مسیل تشکن شاهیوند شمار زیادی از پلهای محور ارتباطی ۱۰۰ درصد تخریب شدند و بلافاصله مهندس بازوند استاندار لرستان تأکید کرد ظرف ۷۲ ساعت راه‌های موقت را برقرار کنند.
این مقام مسئول ادامه داد: اولین پل موقت روزهای اخیر به اتمام رسید و کار دومین پل را آغاز کردهایم. آریایی با بیان این‌که در سیل اخیر کل خسارتی که برآورد شده ۲۵۲ میلیارد تومان بوده است، تصریح کرد: از مجموع ۲۵۲ میلیارد تومان مذکور، ۱۳۰ میلیارد تومان مربوط به راه‌ها و پل‌ها، ۶۱ میلیارد تومان کشاورزی، ۳۱ میلیارد تومان آب و برق و ۳۰ میلیارد تومان مربوط به معابر شهری و روستایی است.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری لرستان یادآور شد: در کل استان ۳۰۰۰ واحد مسکونی و وسایل زندگی ۱۱۶۱ واحد شهری و روستایی دچار خسارت شدند. آریایی تصریح کرد: بیشترین خسارت در استان به شهرهای کوهدشت و دوره چگنی وارد شده و خسارت وارده در سایر شهرها یکسان است.
خسارت بیش از ۲۰۰۰ میلیارد ریالی سیلاب به کوهدشت
«هوشنگ بازوند»، استاندار لرستان نیز در این‌باره با بیان این‌که رئیس‌جمهور، معاون اول و وزیر کشور پیگیر وضعیت سیل‌زدگان و عملیات‌های امدادرسانی هستند، گفت: خسارت‌های این سیل رقمی بالغ بر ۲۰۰۰ میلیارد ریال بوده که قابل توجه نیز هست. وی تصریح کرد: در این سیلاب، ۳۰۰۰ واحد شهری و روستایی دچار آب‌گرفتگی شدند.
این مسئول یادآور شد: به‌دنبال جاری شدن سیل شبکه آبرسانی ۵۰ روستا و راه ارتباطی ۶۵ روستا قطع شد. استاندار لرستان هم‌چنین در خصوص قطع شدن برق ۶۰ روستای شهرستان کوهدشت گفت: در این سیل در ۶۰ روستای کوهدشت شبکه‌های برق‌رسانی قطع شد که خوشبختانه با اقدامات فوری مشکل آنها برطرف شد. وی در خصوص خسارت سیل به چندین پل ارتباطی در شهرستان کوهدشت خاطرنشان کرد: در این سیل هفت دهنه پل ارتباط دهنده روستاهای کوهدشت با مراکز بخش تخریب شده که عملیات بهسازی و ترمیم آنها توسط اداره‌کل راه و شهرسازی در حال انجام است.
بازوند ادامه داد: سیلاب به حدی بود که طغیان رودخانه کوهدشت را به همراه داشت و تمامی منازل در مسیر خطر آن با اطلاع‌رسانی گسترده تخلیه شدند.
خسارت ۶۱ میلیارد تومانی به کشاورزی کوهدشت
مهندس «صیادی»، معاون سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز در این‌باره میگوید: در سیل اخیر که به خاطر بارندگیهای چند روز پیش رخ داد، ۶۱ میلیارد تومان به زیربخشهای مختلف کشاورزی خسارت وارد آمد. وی گفت: از این مقدار خسارت ۸۵ درصد آسیبها به کشاورزی کوهدشت وارد شده که معادل ۵۲ میلیارد تومان است. صیادی ادامه داد: بیش از ۲۹ میلیارد تومان خسارت به دو زیربخش زراعت و باغبانی و ۲۲ میلیارد تومان نیز به زیربخش آب و خاک و تأسیسات زیربنایی شامل استخر و بندهای انحرافی، قنات، کانالهای آببند و… آسیب وارد شده است.
معاون سازمان جهاد کشاورزی لرستان افزود: در زیربخش دامداری نیز ۲۲۹۰ رأس دام سبک معادل ۸۰۰ میلیون تومان به خاطر سیل آسیب دیدهاند. ۱۳ میلیارد تومان نیز به جایگاههای دام و علوفههای جمعآوری شده خسارت وارد شده است. وی تصریح کرد: خسارت‌های برآورد شده به ستاد حوادث غیرمترقبه و وزارت جهاد کشاورزی گزارش شده است.
حجم زیاد مناطق سیل‌زده و مسدود شدن راه‌های ارتباطی
«حسینرضا مرادی»، مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر لرستان نیز در این‌باره گفت: با توجه به گستردگی مناطق سیل‌زده شهرستان کوهدشت یک فروند چرخ‌بال جمعیت هلال‌احمر استان لرستان در هوای بارانی شدید برای شناسائی مناطق سیل‌زده و امدارسانی عازم شهرستان کوهدشت شد که به‌علت بارندگی شدید و رعد و برق از وسط مسیر مجدداً به خرم‌آباد بازگشت. وی ادامه داد: حجم زیاد مناطق سیل‌زده و مسدود شدن راه‌های ارتباطی و بارش شدید باران کار امدادرسانی را مشکل کرده بود اما با این حال امدادگران جمعیت هلال‌احمر به توزیع مواد غذائی بین مردم و اسکان آنان و نجات گرفتارشدگان در سیل پرداختند.
لزوم مستندسازی خسارت‌های وارد شده به شهرستان
«الهیار ملکشاهی»، نماینده مردم کوهدشت در مجلس نیز گفت: متأسفانه بر اثر سیلاب خسارت‌های بسیار سنگینی به بخشهای مختلف شهرستان کوهدشت وارد شده است. وی با تأکید بر لزوم مستندسازی خسارت‌های وارد شده به شهرستان کوهدشت در پی سیلاب گفت: این اقدام باید از سوی دستگاههای اجرایی استان و صدا و سیمای مرکز لرستان هرچه زودتر عملیاتی شود. ملکشاهی با اشاره به تلف شدن احشام و دامهای روستائیان شهرستان کوهدشت به‌خصوص بخش کوهنانی به‌علت سیلاب، اظهار کرد: متأسفانه علاوه‌بر خسارت‌های جانی شاهد وارد شدن خسارت‌های مالی به مردم این شهرستان بودهایم.
اعطای تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی به روستائیان سیل‌زده
«اسماعیل نجار»، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور نیز در جلسه شورای عالی مدیریت بحران استان، گفت: متأسفانه در بحث بارندگی به نخستین موضوعی که توجه می‌شود، بحث شمار کشته‌شدگان و خسارت‌های مالی است که این موضوع تا حدی بی‌انصافی است. وی از پرداخت ۲۰ میلیون تسهیلات ارزان‌قیمت به روستائیان خبر داد و اظهار کرد: به روستائیانی که واحد مسکونی آنها صددرصد تخریب شده است، علاوه بر ۲۰ میلیون تومان تسهیلات ارزان‌قیمت، ۵ میلیون تومان نیز بلاعوض داده می‌شود.
نجار خاطرنشان کرد: در خصوص واحدهای تخریب‌شده در سدها نیز مبلغی معادل ۳۰ میلیون تومان، تسهیلات ارزان‌قیمت و ۶ میلیون تومان بلاعوض پرداخت می‌شود. این مسئول در خصوص پرداخت دیه به خانواده‌های فوت‌شدگان سیل، اظهار کرد: هیچ‌گونه‌ای دیه‌ای به این افراد تعلق نمی‌گیرد و تنها به‌منظور هزینه‌های کفن و دفن این عزیزان، ۲ میلیون تومان به خانواده‌های آنها پرداخت می‌شود.
۹۰ میلی‌متر بارندگی نباید تا این حد خسارت در پی داشته باشد
نجار در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به میزان بارندگی در استان لرستان افزود: ۹۰ میلی‌متر بارندگی نباید تا این حد حادثه و خسارت را در پی می‌داشت.
آبخیزداری، راهکار مصونیت از سیل
یک کارشناس منابع طبیعی نیز در این‌باره گفت: اجرای درست طرح‌های آبخیزداری بهترین راهکار برای جلوگیری از جاری شدن سیل است. «حسین کاظمی» اظهار کرد: هرچند یک راهکار مشخص برای همه نقاط سیل‌خیز قابل‌اجرا نیست، اما می‌توان با توجه به نوع اقلیم هر منطقه، خاک، پوشش زمین، تغییرات کاربری زمین و …، راه‌حل‌هایی را برای پیشگیری و مهار سیل و حتی کاهش خسارت‌های ناشی از آن انجام داد.
وی بابیان این‌که تخریب راه‌ها، ریزش کوه، تخریب اراضی کشاورزی، آب‌گرفتگی معابر و از بین رفتن پل‌ها فقط بخشی از خسارت‌های ناشی از جاری شدن سیل است، افزود: اگر طرح‌های آبخیزداری در استان به‌خوبی اجرا می‌شد قطعاً خسارت سیل اخیر بسیار کمتر بود. کاظمی ادامه داد: اجرای درست طرح‌های آبخیزداری بهترین راهکاری بوده که می‌توان از جاری شدن و خسارت‌های سیل جلوگیری کند.
وی خاطرنشان کرد: از دیگر راهکارهای عملی برای کاهش خسارت ناشی از سیل، اجرای طرح‌های حفاظت و احیای جنگل‌های طبیعی، توسعه جنگل‌های دشت است که می‌تواند بدون آسیب به اکوسیستم طبیعی در کنترل سیل مؤثر باشد. این کارشناس منابع طبیعی تصریح کرد: اجرا و توسعه طرح‌های آبخیزداری برای مهار آب‌های سطحی و طغیان رودخانه‌ها و جلوگیری از به راه افتادن سیل‌ها از اولویت‌ها برای هر استان و شهرستان به‌شمار می‌رود که با تحقق آن علاوه‌بر این‌که شاهد این خسارت‌های هنگفت نخواهیم بود بلکه در مهار و ذخیره‌سازی آب نیز تحول اساسی به وجود خواهد آمد.
وی با بیان این‌که طرح‌های آبخیزداری و جنگل‌کاری می‌تواند آب باران را در خود نفوذ دهد و از جاری شدن سیل بر سطح زمین تا حدودی جلوگیری کند، افزود: در سیل اخیر هرکجای عملیات آبخیزداری انجام‌شده، توانسته از درصد وقوع سیلاب و خسارت‌های آن کم کند. کاظمی کمبود اعتبار را مانعی بر اجرای طرح‌های آبخیزداری دانست و خاطرنشان کرد: اگر دیر به مقوله پیشگیری از وقوع سیلاب بپردازیم در آینده با آسیب‌های بزرگ‌تری مواجه می‌شویم، از این‌رو برای کاستن از وقوع سیل‌های مخرب باید فعالیت‌ها آبخیزداری بیشتر شود.
اجرای آبخیزداری استان نیازمند ۲۰ میلیارد تومان اعتبار
«مهرداد غضنفری»، رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز گفت: اجرای آبخیزداری این استان نیازمند ۲۰ میلیارد تومان اعتبار است. وی خاطرنشان کرد: برای جلوگیری از حوادث احتمالی در پی وقوع سیلاب باید طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری در سطح استان اجرا شود. غضنفری افزود: اجرای این طرحها بیش از ۳۴ هزار هکتار از اراضی کشاورزی را تحت پوشش قرار می‌دهند.
خسارت وارد شده به شهرستان کوهدشت در جریان سیلاب بیش از حد بوده و این قضیه نشان از جای خالی طرح‌های آبخیزداری قوی استان دارد که متأسفانه آنطورکه باید به آنها نپرداختهایم و امروزه باید شاهد خسارت‌های هنگفت به بخش مسکن، کشاورزی، دامداری، بازی با جان مردم و… باشیم./بهار