مصطفی شکری*/ میرملاس :
ناشادی در یک جامعه خود را به شیوه های متفاوتی نشان می دهد. مثلا مهاجرت، فرار مغزها، فرار سرمایه ها، عدم پایبندی به سرزمین، کاهش ازدواج، گسترش آسیب هایی چون دروغ و بی اخلاقی، اعتیاد، خودنمایی، عدم تعهد نسبت به سنت ها و احترام به نسل های گذشته، بی انگیزگی در جوانان، تنش های اجتماعی و عصبی شدن شدید مردم و بالارفتن نرخ پرخاشگری و درگیری های ناشی از آن، اسطوره سازی و قهرمان پروری، ناامیدی نسبت به آینده و انعکاس گسترده همه این موارد در گفتگو های رومزه مردم نمودی از «ناشادی» مردم هستند.
استان لرستان یکی از جوان ترین استان ها و دارای بالاترین پتانسیل طبیعی، ثروت بیکران انسانی، اقلیمی بسیار متنوع و زیبا، پیشینه ای تاریخی، استانی به شدت غنی از لحاظ زبان ها، فرهنگ ها و سنت های محلی و در عین حال دارای یکی از بهترین انسجام های قومی، دینی و فرهنگی است که تمام لوازم شاد بودن دارد اما متاسفانه مردم ما «شاد» نیستند.
جهت شناسایی عوامل ناشادی در لرستان می توان به عوامل ساختاری، اقتصادی و عوامل اجتماعی اشاره کرد. از لحاظ ساختاری هر اندازه میان موقعیت بالقوه یک جامعه و موقعیت بالفعل آن فاصله بیشتری باشد، وضعیت ناشادی خود را بیشتر نشان می دهد. هراندازه جامعه ای به صورت بالقوه ثروتمند باشد، نیروهای جوان و برومند داشته باشد و افق های برنامه ریزی و کار وسیعتر باشد، اما در واقعیت این موقعیت ها هیچ یک به وضعیت بالفعل در نیایند ناشادی در آن بیشتر است. از این رو است که برای مثال در کشوری بسیار فقیر و بدون هیچ منبع درآمدی گاه مردمی را مشاهده می کنیم که از ما شادترند. دلیل آن این است که فاصله میان موقعیت بالقوه و بالفعل آن ها ناچیز است.
اینکه مردم ما احساس ناشادی می کنند یکی از دلایلش این است که می دانند لرستان یکی از ثروتمندترین و پرتوان ترین استان های کشور است، بنابراین نرسیدن به موقعیت بالفعل برای آنها به یک درد سخت و تحمل ناپذیر تبدیل شده است. لرستان جمعیتی بسیار جوان دارد که باید بهترین چشم انداز را در برابر خود دیده و برای آینده خود برنامه ریزی های طولانی داشته و با ازدواج و تشکیل خانواده هرچه زودتر به فکر تدام خوشبختی خود باشد، اما اکثر جوان ها تا جایی که بتوانند از ازدواج سر باز می زنند. همه این مسایل به همان عدم توازن میان موقعیت بالقوه و بالفعل می گردد که دلیلش به روشنی در سوءمدیریت ها است.
دلیل ساختاری دیگر، نابرابری های حاد اجتماعی است. در هیچ کجای دنیا انتظار نمی رود که همه مردم با هم برابر باشند اما در کشوری با ثروت و قدرت ایران، اینکه هنوز بسیاری از مردم از حقوق اولیه ای مثل بهداشت، آموزش، حمل و نقل عمومی باکیفیت، آب و هوای تمیز و به دور از آلودگی و مسکن برخوردار نباشند، در حالی که گروهی دیگر در کاخ های شخصی زندگی می کنند برای تفریح روزمره خود میلیون ها تومان هزینه می کنند، قابل دوام از لحاظ ساختاری نیست و بدون شک نه فقط عامل بی انگیزگی و ناشادی است بلکه یک موتور خطرناک برای تنش های اجتماعی نیز به حساب می آید. حتی در رشد یافته ترین کشورهای جهان نیز نابرابرای ها و عدم کنترل آن از طرف دولت ها فاجعه آفرین خواهد بود. بنابراین دولتها باید برای کاهش شکاف های حاد اجتماعی برنامه های اساسی داشته باشند.
دلیل ساختاری بسیار مهم دیگر دور از سبک زندگی ایرانی _ اسلامی و گرایش به الگوهای ماهواره ای است. در زندگی اقوام لرستانی تلاش و کوشش همراه با قناعت از عواملی بود که رضایت شغلی و نشاط را به زندگی ها هدیه می کرد اما امروزه فیلم های ماهواره ای با تبلیغ ظواهر زندگی استرس را به زندگی ها هدیه داده است. زمانی که استرس خانه و ماشین مجلل را داریم آرامشمان به شدت کم می شود. در این صورت ثروتمند و فقیر هر دو برای رسیدن به سراب زندگی ماهواره ای زندگی خود تلخ می کنند.
برای ایجاد جامعه ای بانشاط بهتر است از انسانی دارای خصوصیات اخلاقی و دگردوستانه و دلسوزانه سخن گفته و بزرگان جامعه هم مروج ارزش های الهی و انسانی بوده و هم خود عامل به آن باشند. در جریان مفاسد اقتصادی که نمونه بارز دوری از اخلاق در بخشی از مدیران جامعه است به میزان بالای به نشاط اجتماعی ضربه وارد شد. باید دانست هر اندازه توسعه انسانی تر باشد، پایدارتر نیز خواهد بود و هراندازه توسعه بر پایه بی رحمی و خودخواهی و سلسله مراتبی کردن بیشتر جامعه اتفاق بیفتد خطرات بعدی آن نیز بیشتر می شود. باید در مسیر توسعه برنامه ریزان توسعه ضمن تضمین حداقل استانداردهای زندگی توجه به مبانی الهی و انسانی را مدنظر قرار دهند تا استرس هایی مانند مسابقه تجمل گرایی و .. جای خود را به همنوع دوستی بدهد تا در کنار هم برای رفاه و آسایش و سعادت همدیگر تلاش کنیم.
*دانشجوی دکترای اقتصاد
اقتصاد یا روانشناسی؟؟؟
با عرض سلام و خسته نباشید خدمت دوست و برادر ارجمندم جناب آقای دکتر مصطفی شکری ؛ از مطالب منطقی و مستدل حضرتعالی لذت بردیم ، دست مریزاد
محدودیتی که در لرستان وجود دارد،باعث شده که تمام اقشار نتواند از کوچکترین امکانات رفاهی موجود مانند طبیعت آن چه بعنوان سرمایه مادی و معنوی استفاده کنند. روحیه مردم لرستان نیز مزید بر علت شده کسی نه خود پیشرفت می کند و نه این اجازه را به دیگری می دهد.بعنوان مثال شهرستان پلدختر نه خود پیشرفت می کند و نه این اجازه را به دیگری که کوهدشت باشد می دهد.مردم کوهدشت نیز فکر می کنند که با احداث شدن سدی بنام معشوره ت تمام ندانم کاری های قرن اخیر را جبران می کنند.تمامی شهر هایی که در پنجاه سال گذشته در حاشیه جاده ها بوده اند و از نعمت آب نیز برخوردار بوده اند اکنون هم دارای جمعیت بالایی هستند و هم با مشکلات پیش پا افتاده ای چون کمبود آب شرب مواجه اند، مثال بنده جز کوچکی بود از کلاف سردر گمی که هم از سوی مرکز و هم از سوی نخبگان جامعه هر روز بر قطر آن و پیچیدگی هایش افزوده می کنند و این وسط کسی که می داند و می تواند مهاجرت می کند و هر سال بر غنای عقب ماندگی های ما افزوده می شود.
ضمن تشکر از آقای دکتر شکری، در تایید و تکمیل مطالب ایشان بایستی یادآوری کنیم که آمارهای رسمی درباره مسائل اجتماعی گویای اوضاع اسفناک اجتماعی و اقتصادی است و تا کنون اراده محکمی برای کاهش این مسائل از سوی مراکز تصمیم گیرنده و دولتمردان هم دیده نشده و یانتیجه بخش نبوده، بدیهی است که در چنین شرایط ساختاری ای ، عامل یا شخص باید برای بهتر شدن وضع خود بیشترین تلاش ممکن به روش قانونی و عرفی انجام دهد اهداف خود را کاملا آگاهانه و درچارچوب شرایط موجود تعیین کند بهتره که ماها به عنوان افراد اجتماعی و ارتباطی، دست کم به لحاظ روانی برای خود و اطرافیان مشکل ایجاد نکنیم بیکاری دیگران را به عدم شایستگی و بیخیالی معنا نکنیم حتی الامکان به آنها روحیه بدهیم تا شاید انگیزه ای برای شروع تلاش شخصی در آنها ایجاد نماییم در غیر این صورت،اوضاع نابسامان ساختاری و وضع فردی نابهنجار پیامدهایی همچون بحران بسیار شدید اجتماعی-اخلاقی را به دنبال خواهد داشت.
جناب آقای شکری ،توزیع انواع فقر وپایبندبودن به خرافات باعث ناشادی مردم لرستان وتمام کشورگردیده است که بایدباهمت وتلاش دررفع آن اقدام کرد…….