تاریخ : پنج شنبه, ۹ فروردین , ۱۴۰۳
4

«عدم تحزب» و انتخاب بر مبنای «هیجان»

  • کد خبر : 97339
  • 23 اردیبهشت 1396 - 8:53

مصطفی شکری/ میرملاس: در این نوشتار کوتاه به یکی از مهمترین ایرادات وارد بر نحوه اجرای انتخابات ریاست جمهوری  اشاره می­ کنیم. در کشوری که به لحاظ ساختار قدرت سابقه ای طولانی بر اتکای به رای مردم دارد و به قولی «دموکراتیک» محسوب می­ شود احزاب نقش زیادی را در سیکل­ های سیاسی بویژه انتخابات­ […]

مصطفی شکری/ میرملاس: در این نوشتار کوتاه به یکی از مهمترین ایرادات وارد بر نحوه اجرای انتخابات ریاست جمهوری  اشاره می­ کنیم. در کشوری که به لحاظ ساختار قدرت سابقه ای طولانی بر اتکای به رای مردم دارد و به قولی «دموکراتیک» محسوب می­ شود احزاب نقش زیادی را در سیکل­ های سیاسی بویژه انتخابات­ های ریاست جمهوری بازی می­ کنند. در کشوری که احزاب به صورت قانومند فعالیت رسمی و گسترده ­ای دارند از حدود چند سال قبل از انتخابات – بواقع با اتمام انتخابات ریاست جمهوری قبلی – در زمینه انتخابات بعدی شروع به برنامه ­ریزی و تلاش می­ کنند.  حدود دو سال قبل از انتخابات، رقابت درون گروهی احزاب در جهت معرفی توانمندترین شخص به جامعه شکل می­ گیرد.

سپس رقابت بین کاندیداهای که توانسته­ اند از فیلتر احزاب بگذرند، شروع می شود. در این رقابت­ ها که حدود یک سال طول می­ کشد کاندیداها با کمک احزاب مطبوع خودشان به ارائه برنامه­ ها و نقد برنامه­ های کاندیداهای رقیب می­ پردازند. در این بین با توجه به مدت زمان کافی که تا انتخابات ریاست جمهوری وجود دارد مردم به راحتی می­ توانند به بررسی و تحلیل مواضع کاندیداها بپردازند.

در این نوع فعالیت این مزیت وجود دارد که مردم کاندیدای هر حزب را به عنوان نماینده حزب مذکور می­ شناسند و موفقیت یا عدم موفقیت «رئیس جمهور» را هم به حساب همان حزب و افراد تشکیل دهنده آن حزب می­ گذارند.

حتی در صورت قدرتمند بودن احزاب مشخص است که در دور دست­ ترین نقاط یک کشور چه کسانی در این حزب عضویت دارند و پس از پیروزی در انتخابات علاوه بر اینکه شورای مرکزی حزب در پایتخت کشور در رأس امور قرار می گیرند، سایر نیروهای شناسنامه دار حزب نیز تا پایین ترین رده قدرت را در دست می گیرند و بنا به سلسه مراتب در جایگاه های مختلف اجرایی قرار می گیرند. در این وضعیت «ارتباط فردی»، «چانه زنی»، «ریش سفیدی» و… تاثیری در تعیین مسئولیت ها نخواهد داشت.

مردم عملکرد حزب را می بینند و در مورد آن قضاوت می کنند. برنامه ها و وعده های داده شده در زمان تبلیغات انتخاباتی را با عملکردهای دولت منتخب می سنجند و نهایتاً به حزب و نه صرفاً شخص «رئیس جمهور» نمره می دهند. و این نمره در انتخاب افراد دیگری از این حزب در انتخابات­های بعدی (اعم از پارلمان یا ریاست جمهوری) تاثیر دارد.

اما متأسفانه در قوانین انتخابات ریاست جمهوری کشور ما ضعف­ های بسیاری وجود دارد. «عدم وجود» حزب­ های قوی موجب می­ شود که افرادی که متلعق به هیچ جریان ریشه ­دار و شناسنامه داری نیستند خود را برای مدت کوتاهی تحت حمایت جریانات سیاسی و احزابی که صرفاً اسم حزب را یدک می کشند، قرار دهند و در فرصت بسیار کوتاه «۲۰» روزه ­ای با ارائه شعارهای عوام گرایانه و به صرف تکیه بر فضای احساسی و روانی جامعه پیروز انتخابات ریاست جمهوری شوند.

بدون شک در مدت زمان کوتاه ۲۰ روزه نه کاندیداها می­ توانند برنامه «مدون و منظمی» ارائه دهند و نه مردم وقت «سنجش و مقایسه» بین برنامه­ ها و عملکردها را دارند. در این شرایط صرفاً فضای روانی و احساسی و یا به قولی «جو» تعیین کننده است.

مثلاً همین که مردم منتظر هستند در مناظره ­های انتخاباتی «واکنش تند و هیجانی و احساسی» کاندیداها را ببینند و بر مبنای آن تصمیم­ گیری کنند مدعای این است که این انتخاب بیشتر بر مبنای «هیجان» است و نه «رفتار عقلایی».

از منظر دیگر معمولاً در کشورهای دموکراتیک عملکرد مردم و دستگاه های اجرایی انتخابات از یک «سیر منطقی» تبعیت می­ کند. اما در انتخابات­ های ریاست جمهوری ایران این وضعیت قابل پیش بینی نیست. مثلاً یکبار آیت الله هاشمی رفسنجانی با وجود اینکه اکثریت مردم منتظر تایید صلاحیت وی هستند، «رد» می ­شود و یا در همان انتخابات صلاحیت «کامران باقری لنکرانی» وزیر بهداشت و آموزش پزشکی و «محمد سعیدی کیا» وزیر مسکن و شهرسازی که هر دو از وزای موفق کابینه دولت احمدی­نژاد محسوب می­ شدند «رد» شده، ولی در عوض صلاحیت «سیدمحمد غرضی» تایید می­ شود! و در ۴ سال بعد صلاحیت همین «سیدمحمد غرضی» هم رد می­ شود! و یا صلاحیت محمود احمدی نژاد « ۸ سال رئیس جمهور ایران» – آنهم نه در زمانی دور بلکه همین ۴ سال پیش –  «رد» می­ شود.

*این مطلب در ویژه نامه شماره دوم ستاد مرکزی دکتر روحانی در استان لرستان منتشر شده است.

 

لینک کوتاه : https://www.mirmalas.com/?p=97339

برچسب ها

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.