لرستان ؛ توسعه ؛ فرصت و تهدید

نوری نظری طبا / میرملاس
در استان لرستان بالغ بر ۴۵ درصد منابع در اختیار بانک های خصوصی است و متاسفانه کمتر از ۲۰ درصد آن در داخل استان سرمایه گذاری می شود در صورتی که کلیه منابع موجود، در داخل استان سرمایه گذاری شود شاهد جهشی کاملا محسوس در زمینه رفع بیکاری خواهیم بود.
لرستان افتخار همیشه ی همه ماست اما واقعیت های تلخ آن را باید نوشت و به ناچار باید پذیرفت که جهان سومی بودن در آن کاملا نمایان و مشهود است بطوری که کوچکترین حرکتی به سمت دنیای مدرنیته در آن مشاهده نشده است

این مقاله یکی از بندهای بسته ی پژوهشی و مدون توسعه ی متوازن و همه جانبه ی استان لرستان در حوزه ی زیرساختهای حمل و نقل (بعنوان زیرشاخه عمران) و گردشگری را مورد بررسی قرار داده است که در صورت نیاز مراجع ذی صلاح، بسته ی کامل آن قابل ارائه است
با توجه به حرکت جوامع به سمت تکنولوژیهای مدرن و بهره گیری از کلیه امکانات، روزانه شاهد پیشرفت و توسعه ی پایدار در اکثر جوامع دانش محور هستیم بطوریکه در قاطبه ی آنها توجه اساسی به زیرساختها کاملا مشهود و غیر قابل انکار است در کشور چین شبکه ای از استانهای توسعه یافته ایجاد شده است که سیاست کلی آنها توسعه پایدار، متوازن و همسان در کلیه ی زمینه ها و همچنین در همه ی استانهای این کشور است در این طرح ویژه و کاربردی، تاکید اساسی بر روی زیرساختها است بطوریکه محصول نهایی آنها بصورت برند در کلیه ی کشورهای جهان شناخته شده هستند.

دلایل عدم توسعه در استان لرستان
در جوامع پیشرفته و توسعه یافته ، امکانات موجود متناسب با نیازهای مردم است و در اینصورت در آن جوامع نرخ بیکاری و فقر، میزان خودکشی، درصد کوچ، فرار نخبگان در حداقل میزان خود قرار دارد و پتانسیلهای آنها به صنعت تبدیل شده اند بصورت مثال در حوزه ی گردشگری استان اصفهان و آذربایجان به صنعت تبدیل شده اند و اما در استان لرستان بعلت نبود امکانات و عدم توسعه، کوچ اجباری، افزایش میزان خودکشی، فقر و بیکاری و تعصبات قومی-قبیله ای بیداد می کند و این نمایانگر این است که سطح امکانات استان با سطح نیازهای مردم برابر نیست و بنظر می رسد ساماندهی زیرساخت ها، استان را از این بن بست و نابرابری خارج خواهد کرد اعتقاد ما اینست تا در جهت توسعه ی زیرساختها در استان گام بر داشته نشود عقب ماندگی در کلیه حوزه ها به سرعت رو به فزونی خواهد بود
امکانات موجود در استان لرستان جوابگوی نیازهای مردم نیست و کلیه ی مشکلات، آسیب ها و عقب ماندگی ها از همین جا ناشی میشود

برای تناسب امکانات موجود با نیازهای مردم، یک راه وجود دارد و آن توسعه و احیای زیرساخت هاست

حوزه های راهگشای توسعه در استان لرستان
۱-توسعه ی مبتنی بر دانایی (توسعه ی دانش محور) بصورتی که دانش در قالب پاسخگویی به نیازهای استان باشد
راهکار: تاسیس پارک های علم و فناوری و اس ام ای ها (sme) و ارتباط آنها با دانشگاههای استان
۲-توجه ویژه به start upها:در این حوزه باید با ایجاد کسب و کارهای چابک و فوری در خدمت توسعه ی پایدار استان بود بطوریکه شرایط برای نوع آوری و خلاقیت مهیا باشد در امریکا،کانادا و ترکیه ۸۵درصد از منابع موجود، نوع آوری است اما متاسفانه در کشور ما ۸۵درصد منابع، نیروی انسانی است

۳-تاسیس نمایندگی شبکه ارتباطات زیرساخت و واگذاری آن به بخش خصوصی
این شرکت یکی از شرکتهای زیرمجموعه ی وزارت اطلاعات و فناوری اطلاعات است که در زمینه ی زیرساخت های ارتباطی مخابرات ایران فعالیت می کند این شرکت بعنوان متولی شبکه مادر مخابراتی در کشور است و وظیفه آن سوئیچینگ و ارتباطات اپراتورهای مخابراتی در نقاط حضور را بعهده دارد
حوزه های شبکه ارتباطات زیرساخت عبارتند از:
– پهنای باند ترانزیت مرز به مرز
– پهنای باند اینترنت
-انتقال ترافیک صادره بین المللی(voip)
-واگذاری خطوط بین شهری استیجاری
– سرویس تلفن fxبین شهری (حذف کدهای بین شهری )
– سرویس تلکس بین شهری و بین الملل
راهکار: با تاسیس این شرکت ( نمایندگی شبکه ی ارتباطات زیرساخت) و استفاده از تعرفه ی واگذاری آن به بخش خصوصی، اعتبار و سرمایه ای عظیم به معادلات استان وارد خواهد شد که بدون شک غیرقابل انکار نخواهد بود
۴- توسعه ی پایدار : شرایط ایده آل توسعه ی استان لرستان در گرو توسعه ی پایدار است این بخش باید در پاسخگویی به نیازهای امروز و آینده ی استان طراحی شود حوزه ی محیط زیست،حمل و نقل، آموزش و پرورش، بهداشت عمومی، آموزش و پژوهش ، شبکه انرژی و گردشگری از مهمترین حوزه های هستند که ساماندهی آنها موجب توسعه ی متوازن و یکپارچه در استان خواهد شد.

زیرساختهای حمل و نقل
حمل و نقل یکی از پایه های اصلی توسعه پایدار و همسان در جوامع بشری به حساب می آید برای توسعه ی حمل و نقل در استان باید شبکه ای از آزادراهها، جاده های ریلی و پل ها و بزرگراهها ایجاد شود که بصورت همزمان توسعه ی همسان و متوازن در کلیه ی شهرستانها و بخش های استان را مد نظر داشته باشد ایجاد شبکه ی ریلی و جاده ای در سطح استان و اتصال آن به استانهای همجوار و بازارهای بزرگ باعث ایجاد یک فضای اقتصادی کاملا به صرفه و بهینه خواهد شد که این امر برخلاف کوچ اجباری به کلان شهرها، به تنهایی باعث ایجاد شهرها و روستاهایی در مسیر این خطوط خواهد شد و نهایتا خروج از عقب ماندگی را امتداد خواهد داد در واقع شبکه ی حمل و نقل با مولفه های مهمی همچون اقتصاد، امنیت و عدالت اجتماعی ارتباط تنگاتنگی دارد بهبود شبکه های حمل و نقل زمینی (جاده ها و راه اهن و پلها) وهوایی بسترهای اقتصادی لازم جهت کاهش هزینه های تولید و سرعت در مبادلات را بوجود می اورد و برخی از فعالیت های اقتصادی راکد را پویا و فعال خواهد کرد توسعه ی زیرساخت های حمل و نقل در استان لرستان فرصت های بیشتری برای افزایش سرمایه گذاری و کاهش هزینه های حمل و نقل را بوجود می آورد و باعث انباشت و تمرکز فعالیت های اقتصادی می شود توسعه این شبکه با وجود موقعیت استراتژیک استان لرستان می تواند زمینه ترانزیت خارجی کالا و در نتیجه توسعه منطقه ای را بدنبال داشته باشد

گردشگری بعنوان ظرفیت پایه ی استان(زیرساختهای گردشگری) :
لرستان با وجود ۶۰ آبشار فصلی و دائمی، ۳ رودخانه بزرگ (کشکان – سیمره و سزار) و هزاران چشمه و سراب دائمی، قله،تپه، مقبره،قلعه و پل های تاریخی، جنگلهای بکر، آثار باستانی و مکانهای تاریخی عدیده، تفرجگاهها، ۲۵۰غار و پناهگاه صخره ای، مکانهای دیدنی و آب و هوای مطبوع دارای قابلیت های انکار ناپذیری در حوزه ی گردشگری است بطوریکه میتواند بعنوان قطب گردشگری کشور شناخته شود اما متاسفانه از نظر مدیریتی کاملا فقیر بنظر می رسد
در روستای کندوان آذربایجان، میانگین درآمد سالانه هر خانوار از محل جذب گردشگران بالغ بر ۳۰ میلیون تومان است در حالیکه در استان لرستان چشم امید برخی از مردم به یارانه های واریزی از سمت دولت است یقین داریم اگر قرار است اتفاق شایسته ای در این حوزه در استان لرستان رخ دهد اکنون بهترین زمان است و باید هر چه سریعتر سیاست های خود را در حوزه ی زیرساختهای گردشگری جمع بندی کنیم و به مرحله اجرا در آوریم شایسته است قبلا در قالب یک کار پژوهشی ظرفیتهای گردشگری استان شناسایی شوند تا با توجه به آن بتوان بهترین خدمات و بالاترین بهره وری را از حضور گردشگران در استان برد. انتظار همگانی از مدیران ارشد و استاندار محترم استان جدیت در مدیریت کارآمد و احیای این حوزه در استان لرستان است پیشنهاد قابل ارائه برای تحول در این حوزه،خارج کردن آن از سیستم دولتی و واگذاری آن به بخش خصوصی و دعوت از سرمایه گذاران داخلی و خارجی است و بعلاوه اینکه در استان لرستان باید این حوزه به سمت مردمی شدن پیش برود که مردم صنایع دستی و فرهنگ غنی استان را به منصه ی ظهور بگذارند زیرا تا مردم برای برخورد با گردشگران آماده نباشند این مهم محقق نخواهد شد

راهکارقابل اجرا: تشویق بخش خصوصی برای ساخت هتل و اقامتگاههای گردشگری با بخشیدن عوارض ساخت در مکان های نزدیک به آبشارها و جاذبه های موجود استان- شناسایی خانه ها و مکانهای تاریخی و تعمیر و ترمیم آنها و خارج کردن انها از حالت متروکه
امیدوارم مقاله ی فوق توانسته باشدگوشه ای از دغدغه های عدم توسعه ی استان لرستان را ارائه کرده باشد تا شاید با مدیریت صحیح و آینده نگرانه ی مدیران ارشد و استاندار محترم و توجه ویژه به زیرساختها، استان لرستان از عقب ماندگی و عدم توسعه رهایی یابد و درصد آمارهای فاجعه بار و خانمانسوز آن به حداقل میزان ممکن برسد.