روزه داری و تمرین اخلاص

 

حجت الاسلام هادی قبادی / میرملاس نیوز :

روزه داری و تمرین اخلاص

 

یکی از مسائلی که در مورد عبادات مطرح است فلسفه وجوب آنهاست. اینکه خداوند برای هر عبادتی که انجام آن را برای بندگانش فرض نموده است، مصالح ، فوائد و ثمراتی قرار داده که نهایتاً نتیجه آنها شامل انسان هایی می شود که آن عبادت را با تمامی شرائط و لوازمش بجا می آورند.

 

در این میان روزه از ویژگی های خاصی برخوردار است که پرداختن به همه آنها مجالی فراخ تر می طلبد. یکی از شاخص ترین ثمرات و برکات روزه، مسأله اخلاص است. لذا امیرالمؤمنین علی-علیه السلام- در حکمت ۲۵۲ نهج البلاغه در ضمن بیان فلسفه وجوب بسیاری از احکام، نکات بسیار زیبایی را فرموده اند و آنجا که به مساله روزه می رسند، می فرمایند:

 

فرض الله … الصیام ابتلاء لإخلاص الخلق  (خداوند روزه را واجب کرد تا بوسیله آن اخلاص خلق را بیازماید.)

 

جالب آنکه حضرت فاطمه زهرا -سلام الله علیها- نیز در مقدمه خطبه فدکیه در بیان علت وجوب روزه می فرمایند:

 

جعل الله الصیام تثبیتاً للاخلاص (خداوند روزه را برای پابرجایی اخلاص قرارداد.)

 

یعنی تفاوت روزه با سایر عبادات در این است که روزه یک عمل امساکی است و مبنای آن ترک افعال است و در ترک افعال جای ریا و تظاهر و خود نمایی وجود ندارد. مگر اینکه فردی خیلی گرفتار رذیله ریا باشد و برای دیگران اظهار نماید که او روزه دار است، اما طبیعت این عبادت به گونه ای است که زمینه خود نمایی در آن کمتر است.

 

در روایتی که از پیامبر عظیم الشان اسلام در کتاب بحارالأنوار، ج۹۶، صفحه ۲۵۷ نقل شده است در فضیلت روزه داری در فصل گرما آمده است که:

 

الصوم فیالحرّ جهاد (روزه داری در فصل گرما نوعی ازجهاد است.)

 

و شاید به سبب همین ویژگی روزه باشد که پیامبرخدا -صلی الله علیه و آله- می فرماید که:

 

قال الله عز وجل : الصوم لی وانا اجزی به (خداوند فرموده است: روزه برای من است و خودم پاداش آن را می دهم.)

 

بدیهی است که به نص قرآن و روایات، خداوند پاداش همه حسنات را می دهد اما اینکه در خصوص روزه اینگونه می فرماید بخاطر جایگاه ویژه روزه در بین عبادات است و تأثیری که روزه داری در نیل انسان به مقام اخلاص دارد. مضافاً آنکه در کلام حضرت فاطمه زهرا -سلام الله علیها- سخن از تأثیر روزه در ماندگاری و پا برجایی اخلاص در وجود روزه دار است، یعنی روزه باعث ملکه شدن صفت نیکوی اخلاص در انسان می شود.

 

در روایتی از مولای متقیان نیز آمده است که:

 

الصوم عباده بین العبد و خالقه لا یطّلع علیها غیره و لذلک لا یجازی عنها غیره: (روزه عبادتی بین بنده و خدای اوست و دیگران از آن مطلع نمی شوند و لذا جزای آن نیز فقط با خداست.)

 

هادی قبادی / مدیرارزشیابی موسسه نشر آثار امام خمینی (س )  / مدیر مجتمع فرهنگی-هنری حسینیه جماران