گفتوگو با مریم رامشت، روانشناس و مدرس دانشگاه، درباره بزهدیدگان جرایم جنسی:
سوال/ قربانیان تجاوز دچار اختلال یا انواع ناراحتی روحی و روانی میشوند. این موضوع بارها عنوان شده، اما قطعا آسیبها در همه یکسان نیست. چه عواملی در نوع و شدت آسیبها تاثیر میگذارد؟
قطعا کسانی که در دوران بچگی مورد سوءاستفاده جنسی قرار گرفتهاند در بزرگسالی دچار آسیب میشوند و مشکلات متعددی خواهند داشت مشکلات روانی اغلب بعنوان رفتارهای پرخطر افسردگی و اضطراب آشکار می شود. مثلا بیشتر احتمال دارد شخصی پرخوری کند. رفتارهای پرخطر به نوبه خود می تواند منجر به مشکلات سلامت فیزیکی بلند مدت مثل چاقی شود. چون سن این افراد کم است همه احساسات را درون خودشان میریزند و این کار آسیب بسیار جدی به آنها میزند. یعنی هر چقدر سن کمتر باشد درجه آسیب رسیدن به فرد بیشتر است. البته مقدار این آسیب با توجه به جنسیت متفاوت است و معمولا پسرانی که در کودکی مورد تجاوز جنسی قرار میگیرند بیشتر اختلالاتی که در بزرگسالی از خودشان نشان میدهند به صورت پرخاشگری و اختلال شخصیت از نوع اختلالاتی که به اطرافیان آسیب میرسانند، است، چون به صورت ناخودآگاه خشم نهفتهای را نسبت به جامعه و اطرافیان، درون خودشان دارند.
سوال/ چه اختلالات شایعی در بین قربانیان آزار جنسی وجود دارد؟
معمولا این افراد عمدهترین اختلالی را که تجربه میکنند زمینههای افسردگی است. نوع این افسردگی متفاوت است و گاهی اوقات اینها افرادی میشوند که دارای نوسان خلق هستند. یعنی به نوعی شکلی از افسردگی دوقطبی را دارند. امکان دارد، فرد زمانی در خودش فرو برود و امکان دارد زمانی احساس کند که خیلی کارها را میتواند انجام دهد و انرژی خیلی زیادی را در خودش احساس بکند و در همین حالتهاست که ممکن است فرد به دیگران توهین کند. گاه این افسردگی، افسردگی در خود فرورفته است که فرد آن تحرک و انرژی لازم را ندارد و یک خشم فروخورده دارد. این افراد ممکن است در چنین حالتی به خودشان و دیگران آسیب بزنند و حتی ممکن است با دنیای اطرافشان سر جنگ داشته باشند. بعضی اوقات هم این افراد اختلال شخصیت پرخاشگر دارند و نسبت به محیط و اطرافیانشان دید جنگجویانه دارند و احساس رضایت نمیکنند و همین باعث میشود دائم با محیط خودشان درگیر باشند که این درگیری ممکن است به صورت مشخص یا به صورت پنهانی باشد. امکان دارد گاهی اوقات دست به تخریب بزنند و گاه ممکن است اطرافیان خودشان را مورد سوءاستفاده جنسی قرار دهند. در مجموع احتمال دارد خشمشان را به شکلهای مختلفی در جامعه بروز بدهند. در کل میتوان گفت طیف وسیعی از اختلالات شخصیت یا انواع افسردگیها ممکن است شامل حال این افراد شود. البته این موارد به سن ابتلا، نوع برخورد اطرافیان و موقعیتی که فرد در آن زندگی میکند و این که مورد سوءاستفاده چه کسی قرار گرفته است بستگی دارد. اگر این قربانی شدن توسط فرد خودی یا غریبه باشد میتواند درصد بیماری را تغییر بدهد. معمولا مورد سوءاستفاده خودی قرار گرفتن آسیب بسیار جدی به شخصیت و روحیه فرد میزند.