آیین گل مالی، میراثی به عظمت بزرگترین غم تاریخ

به گزارش میرملاس؛سنت گل مالی به عنوان میراث معنوی مردم لرستان، اوج غم و اندوه این دیار را در روز تاسوعا و عاشورای حسینی به نمایش می گذارد، سنتی که از دیرباز مردم این خطه در فقدان عزیزان خود به آن عمل می کرده اند.
هر ساله آیین های گل مالی و چمرانه همزمان با عاشورای حسینی در خرم آباد برگزار می شود و مردم این شهر اوج عزای خود در شهادت امام حسین (ع) را با اجرای این آیین ها به نمایش می گذارند.
چمر در گویش لری به معنای عزا و غم و اندوه بزرگ از دست دادن عزیزان است و آهنگی که با طبل و سرنا نواخته می شود به چمرانه معروف است.
همچنین از دیرباز در برخی شهرهای لرستان رسم بر این بوده که در اوج اندوه از دست دادن عزیزانشان، گل ماتم به سر و سینه می زدند و با همین گل در مراسم عزاداری حضور می یافتند.
مالیدن گل به شانه ها در مراسم عزای لرستانی ها رسم بوده و هرچه اندوه بیشتر می شد، صاحبان عزا خود را بیشتر به گل آغشته می کردند و البته این رسم امروز بیشتر در روستاها پابرجاست.
در تاسوعا و عاشورای حسینی مردم لرستان داغی بزرگتر و سنگین تر از این ندارند بنابراین تمام بدن را به گل آغشته و تا پس از اقامه نماز ظهر عاشورا، روح و جسم خود را در عزاداری امام حسین (ع) و یارانش ماتم زده می کنند.
گل مالی مردم لرستان اوج ارادت آنان به خاندان نبی اکرم (ص) بوده، ارادتی که آنچنان آنان را غرق در غم شهادت امام حسین (ع) می کند که انگار این غم تمامی ندارد.
برای برگزاری آیین گل مالی مردم عزادار خرم آباد همزمان با عصر تاسوعا، حوضچه های بزرگ سه تا ۶ متری را آماده کرده و خاک رس نرم را در میان این حوضچه به صورت گنبدی جمع آوری می کنند.
دور تا دور این حوضچه را با گلاب تزیین کرده و مردم عزدار نیز شمع استغفار و طلب حاجت خود را با فرا رسیدن شب، در اطراف حوضچه روشن می کنند.
صبح روز عاشورا، پیش از طلوع آفتاب ، خاک رس با گلاب ها مخلوط شده و گلی نرم و یکدست حاصل شده، گلی که با حاجات و استغفار عزاداران آمیخته شده و بر پیکر آنها نقش می بندد.
جوانان هیات های عزادار نیز پیش از طلوع آفتاب با پوشیدن لباس مشکی در کنار حوضچه حاضر می شوند و به نوبت سر و صورت را با گل می پوشانند.
بسیاری از مردم از جمله سالمندان، زنان و کودکان نیز که هریک با دردست داشتن کاسه ای کوچک، در کنار حوضچه حاضر می شوند و از گل باقی مانده برای اهل خانواده به خانه می برند تا به سرو صورت و شانه ها بزنند.
همچنین در کنار این حوضچه، فردی مشغول گل مالی کودکان با پنجه گل مالی شده است به این صورت که پنجه گل اندود خود را به یاد دستان قمر بنی هاشم (ع) به پشت کمر کودکان زده و نقش پنجه بر لباس آنان نقش می بنندد.
عزاداران که اینک در بزرگترین عزاداری تاریخ، سر و پیکر خود را به گل آغشته اند و در اصلاح عامیانه گل ماتم به سرگرفته اند، راهی هیات ها و دسته های عزاداری می شوند و تا پس از اقامه نماز ظهر عاشورا این گل عزا را همچون رختی کامل بر تن دارند.
آیین گل مالی مردم خرم آباد و برخی شهرهای استان از جمله کوهدشت، سالهاست که اوج غم و اندوه این مردم ولایتمدار را در عزای سیدالشهدا نشان می دهد، عزایی که هر روز بزرگتر و داغش هر روز تازه تر می شود.